Артур Аляксандравіч Клінаў (нар. 5 верасня 1965, Мінск) — беларускі мастак, акцыяніст, дызайнер, фатограф, літаратар, сцэнарыст, галоўны рэдактар часопіса «pARTisan» (2002).
| Артур Аляксандравіч Клінаў | |
|---|---|
| Дата нараджэння | 1965 |
| Месца нараджэння | |
| Грамадзянства | СССР Беларусь |
| Род дзейнасці | мастак, пісьменнік, архітэктар, фатограф |
| Вучоба | |
| Мастацкі кірунак | авангард, канцэптуальнае мастацтва, сац-арт, постмадэрнізм |
| Вядомыя працы | жывапіс, дызайн, скульптура, фатаграфія, перформанс, літаратура, кінамастацтва |
| Член у | |
| Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Прадстаўнік неафіцыйнага і нефармальнага мастацтва, авангардыст, канцэптуальны мастак. Вядомы ў Беларусі з канца 1980-х гадоў. Аўтар урбаністычна-культурнай канцэпцыі «Горад Сонца» — захавання архітэктурнай унікальнасці цэнтральнай часткі Мінска. Універсальная творчая асобы, якая развівае мастацкую ідэю і рэалізуе навацыю ў любой мастацкай форме (традыцыйны жывапіс, фатаграфія, саламяная скульптура, перформанс, інсталяцыя, відэа, літаратура) з выкарыстаннем розных матэрыялаў і прадметаў рэальнасці. Беларускі культуролаг Максім Жбанкоў ахарактарызваў Артура Клінава як беларускага прадаўжальніка наватарства Эндзі Уорхала і Эміра Кустурыцы.
Сям’я правіць
Маці была інжынерам-праграмістам і членам камуністычнай партыі, пра яе мастак у інтэрв’ю казаў: «Працаголік. Усё жыццё аддала працы і мне». Бацька быў спартоўцам і мастаком: у маладосці займаўся боксам, стаў майстрам спорту, а пасля займаўся мастацтвам прыкладнога характару — рабіў заказы для калгасаў, саўгасаў, розных інстытутаў. Бацька меў антысавецкія настроі.
Выхаванне і адукацыя правіць
Артур Клінаў вырас у тым квартале Мінска, дзе было шмат яўрэйскіх сямей, хоць яго сям’я не яўрэйская. У сярэдняй школе ў класе разам з Артурам таксама вучылася шмат яўрэяў. У школе ў адным класе вучыўся разам са сваім сябрам Змітром Саўкам, а класным кіраўніком была яўрэйка Марыя Ізраілеўна Грайфер.
У 1976—1980 гг. вучыўся ў дзіцячай мастацкай школе № 1, а ў 1978—1982 гг. — і ў мастацкіх студыях і майстэрнях Уладзіміра Ткачэнкі, Рышарда Мая і Віталія Чарнабрысава. Артур хацеў паступаць у Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут (цяперашнюю Беларускую дзяржаўную акадэмію мастацтваў), але не прайшоў іспыты: «Я збіраўся ў тэатральна-мастацкі, бо хацеў быць мастаком. Да таго ж гэта быў самы моцны асяродак нацыянальнага супраціву. Не паступіў і, каб год не губляць, пайшоў на архітэктурны факультэт БПІ».
У 1982—1987 гг. вучыўся на архітэктурным факультэце Беларускага політэхнічнага інстытута (у педагогаў Галіны Палянскай, Вячаслава Ангелава, Аляксандра Калантая і інш.) і атрымаў спецыяльнасць «горадабудаўніцтва».
У 1982—1984 гг. удзельнічаў у маладзёжным грамадскім аб’яднанні «Беларуская Майстроўня» (1979—1984), да якога далучыўся і школьні сябр Артура Зміцер Саўка. У 1982 г. удзельнічаў у акцыі «Гуканне вясны», арганізаванай «Беларускай Майстроўняй» у Заслаўі. У чэрвені 1984 г. Артур Клінаў і Зміцер Саўка сталі ўдзельнікамі першага пікету, які «майстроўцы» ладзілі ў знак пратэсту супраць руйнавання будынку старога мінскага тэатра, і былі арыштаваны міліцыяй.
Творчасць у галіне жывапісу, дызайну, перформансу і фотамастацтва правіць
Пасля заканчэння інстытута ўцягнуўся ў сваю спецыяльнасць «горадабудаўніцтва». Яшчэ ў студэнцкія гады Артур Клінаў займаўся навуковым даследаваннем беларускай архітэктуры савецкага перыяду (асабліва т.зв. мінскага «сталінскага ампіру» — 1930—1950-я гады), што пазней рэалізуецца ў значныя праекты: студэнцкае даследаванне стала канцэптуальным падмуркам для стварэння фотаальбома «Горад Сонца» (2005), аўтабіяграфічнага рамана «Мінск. Горад Сонца» (2006) і ўрбаністычна-культурнай канцэпцыі «Горад Сонца-2».
Праз пэўны час у Клінава скончваецца цікавасць да горадабудаўніцтва і ён шукае для сябе чагосьці іншага: «Але потым у мяне настала паўза, пайшлі захапленні авангардызмам, пацыфізмам, хіпі… Я на некалькі гадоў пайшоў у экзістэнцыйны пошук». Клінаў стаў займацца жывапісам, фотамастацтвам і дызайнам, а пазней і літаратурай.
Першапачаткова выступаў як мастак і акцыяніст. З 1986 г. пачынае ладзіць шматлікія ўласныя і супольныя мастацкія выстаўкі ў Беларусі і па-за межамі. У 1980-я гады ў Мінску быў актыўным удзельнікам нонканфармісцкага руху ў беларускім мастацтве: у 1987 г. заснаваў адну з першых у БССР нефармальных арт-груп «Супольнасць БЛО» (1987—1990) і быў удзельнікам выставак групы «Форма» (1987—1990).
У 1990-х гг. стаў працаваць з аб’ектамі (імкнуўся стварыць нестандартныя выразныя вобразы) і інсталяцыямі (выкарыстоўваў прынцыпы філасофіі абсурду і экзістэнцыялізму): стаў аўтарам праектаў «Смерць піянера» (1995—2000), «Тексты» і «50 вёдзер — шэдэўраў сусветнага мастацтва» (1997—1999), а таксама інтэрактыўнага шоу «Калумбарый сусветнай літаратуры» (1998).
У 1998 г. стаў заснавальнікам і старшынёй Беларускай асацыяцыі сучаснага мастацтва і аўтарам ідэі Міжнароднага фестывалю перформансу «Навінкі» («NAVINKI») у Беларусі. Праект «Навінак» быў першым праектам у межах праграмы «Міжнародныя арт-фэсты ў Беларусі», якая была распрацавана Беларускай асацыяцыяй сучаснага мастацтва. Першы фестываль «NAVINKI» адбыўся ў верасні 1999 г. у Мінску ў Палацы мастацтваў, а галоўным куратарам фестывалю стаў Віктар Пятроў — сябра Артура Клінава.
З 2000-х гг. пачаў займацца таксама фатаграфіяй, публіцыстыкай і перформансам; стаў заснавальнікам перфарматыўнага тэатра «Partisan’s Boutique Transportable». Супольна з Таццянай Новікавай быў аўтарам і арганізатарам у Мінску фестывалю відэарту (2002—2004). У 2000-х гг. стаў аўтарам праектаў «Палацы для птушак», «Sweet Straw Life», «Горад Сонца», «Горад Сонца-2» (па матывам Тамаза Кампанелы).
У 2002 г. стаў заснавальнікам і галоўным рэдактарам мастацкага часопіса (альманаха сучаснай беларускай культуры) «pARTisan», дзе і сам друкуе свае артыкулы і фотапрацы. З’яўляецца галоўным рэдактарам інтэрнэт-партала partisanmag.by.
У 2006 г. дэбютаваў у літаратуры беларускамоўным раманам «Мінск. Горад Сонца» (2006) (у 2007 г. раман перавыдадзены пад назвай «Малая падарожная кніжка па Горадзе Сонца»), а пазней апублікаваў беларускамоўныя раманы «Шалом» (2010) і «Шклатара» (2013).
4 лютага 2008 г. адбылася прэзентацыя праекта «Калекцыя пАРТызана», які складаецца з серыі альбомаў беларускага актуальнага мастацтва. Першым у гэтай серыі выйшаў альбом Артура Клінава «Дванаццаць». Ён уяўляе сабой рэтраспектыву дванаццаці найбольш важных для мастака праектаў за апошнія 12 гадоў.
З 2009 г. стаў працаваць і ў кінамастацтве ў якасці сцэнарыста і мастака. З’яўляецца мастаком-пастаноўшчыкам фільмаў «Масакра» (2010) і «Hard Reboot» (2014), рэжысёрам якіх з’яўляецца сябра Клінава — Андрэй Кудзіненка.
У 2011 г. прадстаўляў Беларусь на 54-й міжнароднай Венецыянскай біенале (Італія), дзе прадставіў сваю інсталяцыю з саломы «Вячэра».
Творы Артура Клінава знаходзяцца ў калекцыях Музея сучаснага выяўленчага мастацтва ў Мінску, Цэнтры сучаснага мастацтва «Уяздоўскі палац» (Варшава), Галерэі Эдуарда Нахамкіна (Нью-Ёрк), калекцыі Аляксандра Глезера (Музей сучаснага рускага мастацтва, Нью-Джэрсі, ЗША), прыватных калекцыях Беларусі, Велікабрытаніі, Германіі, Галандыі, Ізраіля, Італіі, Расіі, ЗША, Францыі, Швецыі.
Выстаўкі правіць
Індывідуальныя выстаўкі:
- 1986: персанальная кватэрная выстаўка (г. Мінск, кватэра Артура Клінава)
- 1987: «Вясновыя песні звышчалавека» (г. Мінск, кватэрная выстаўка)
- 1994: галерея «Vita Nova» (г. Мінск, Беларусь)
- 1995: праект «Смерць Піянера» — галерэя незалежнага мастацтва «Шостая лінія» (г. Мінск, Беларусь)
- 1996: праект «Смерць Піянера-2» — галерэя незалежнага мастацтва «Шостая лінія» (г. Мінск, Беларусь)
- 1998: праект «Калумбарый сусветнай літаратуры» — Цэнтр сучаснага мастацтва «Уяздоўскі палац» (г. Варшава, Польшча)
- 1999: галерэя «Officyna» (г. Шчэцін, Польшча)
- 2000:
- форум «Kulturforum Rheine» — замак Kloster Bentlage (г. Рэйне, Германія)
- дом мастака «Kunstlerhaus Boswil» (г. Басвіль, Швейцарыя)
- галерэя «AT» (г. Познань, Польшча)
- 2001: праект «Палацы для птушак» — Цэнтр сучаснага мастацтва «Уяздоўскі палац» (г. Варшава, Польшча)
- 2003:
- праект «Салодкае саламянае жыццё» — галерэя «RLBQ» (г. Марсель, Францыя)
- галерэя «Narod sobie Galeria» (г. Познань, Польшча)
- 2005: праект «Салодкае саламянае жыццё» — галерэя «AT» (г. Познань, Польшча)
- 2006: праект «Перасоўны партызанскі магазін» (г. Прага, Чэхія)
- 2007: праекты «Аліса ў краіне вар’яцкага чаяпіцця» і «Горад СОНца» — галерэя «Giedre Bartelt Galerie» (г. Берлін, Германія)
- 2008: галерэя «Zoja Gallery» (г. Варшава, Польшча)
Калектыўныя выстаўкі:
- 1987:
- выстаўка «Майстэрня мастака» — Рэспубліканскі дом работнікаў мастацтваў Беларускага тэатральнага аб’яднання (г. Мінск, БССР)
- выстаўка «Перспектыва» — выстаўная зала Беларускага навукова-даследчага інстытута тэхнічнай інфармацыі (г. Мінск, пр. Машэрава, д.7, БССР)
- выстаўка «На Калектарнай» групы «Форма» — Інстытут Мінскграмадзянпраект (г. Мінск, вул. Калектарная, д. 20а, БССР)
- выстаўка асацыяцыі «БЛО» — Дом кіно (г. Мінск, БССР)
- 1988: Усесаюзны семінар па неафіцыйнаму мастацтву «Свята мастацтваў „Нарва-88“» — замак Германа (г. Нарва, Эстонія)
- 1989:
- выстаўка «Сталін учора, сёння, заўтра» (Ленінград — Мінск — Вільнюс)
- першая рэспубліканская выстаўка нетрадыцыйнага мастацтва «Панарама» (Мінск, закінуты дом на вул. Гандлёвай, д. 27)
- выстаўка ўсходнееўрапейскага мастацтва — фотагалерэя «Oosterkerk» (г. Амстэрдам, Галандыя)
- выстаўка «Чырвонае і белае» — Музей пад адкрытым небам (г. Амстэрдам, Галандыя)
- выстаўка «Дэманстрацыя скарбаў беларускага авангарда» — выстаўная зала Беларускага навукова-даследчага інстытута тэхнічнай інфармацыі (г. Мінск, вул. Машэрава, д.7, БССР)
- 1990:
- выстаўка «Памяці Бруно Шульца 1» нефармальнай арт-групы «Супольнасць БЛО» — Музей гісторыі Санкт-Пецярбургскага дзяржаўнага ўніверсітэта (г. Ленінград, СССР)
- выстаўка «Памяці Бруно Шульца 1» нефармальнай арт-групы «Супольнасць БЛО» — Культурны цэнтр на Пятроўскіх лініях (г. Масква, СССР)
- выстаўка, прысвечаная Вінцэнту ван Гогу, — галерэя «Ариадна» (г. Санкт-Пецярбург, СССР)
- выстаўка «Беларускі авангард» (г. Дармштат, Германія)
- выстаўка «Белае і чырвонае» — галерэя «Cottenham» (г. Лондан, Велікабрытанія)
- выстаўка «21 мастак з Усходняй Еўропы» — галерэя «Nobel Gallery» (г. Утрэхт, Галандыя)
- 1991:
- выстаўка «Biel Art. Панарама беларускага мастацтва» — ліцейны цэх фабрыкі Норбліна (г. Варшава, Польшча)
- галерея «Zachenta» (г. Варшава, Польшча)
- 1992:
- выстаўка «Сучаснае беларускае мастацтва» — форум «Kultur forum Moenchengladbach» (г. Мёнхенгладбах, Германія)
- музей «Польскі музей Амерыкі» (г. Чыкага, ЗША)
- 1994: выстаўка «Мастакі з Мінску» — дні культуры Мінска ў Боне — форум мастакоў «Кюнстлерфорум» (г. Бон, Германія)
- 1996:
- выстаўка Артура Клінава, Міхаіла Баразны, О. Сазыкінай і інш. (зямля Паўночны Рэйн-Вестфалія, Германія)
- фестываль канцэптуальнага мастацтва — выстаўная зала «Манеж» (г. Санкт-Пецярбург, Расія)
- 1997: Музей Беларускай дзяржаўнай акадэміі мастацтваў (г. Мінск, Беларусь)
- 1998:
- галерэя «Борей» (г. Санкт-Пецярбург, Расія)
- фестываль «Information-98» (г. Віцебск, Беларусь)
- 1999:
- галерэя «Galerie d’Ecole des Beaux-Arts» (г. Марсель, Францыя)
- цэнтр «Villa Valcampana» (г. Мачэрата, Італія)
- галерэя «BWA» (г. Кельцэ, Польшча)
- Цэнтр польскай скульптуры (вёска Ароньска, Мазавецкае ваяводства, Польшча)
- галерэя «Manhattan» (г. Лодзь, Польшча)
- музей «Moderna Museet» (г. Стакгольм, Швецыя)
- 2000:
- Музей сучаснага выяўленчага мастацтва (г. Мінск, Беларусь)
- галерэя «Arsenal» (г. Познань, Польшча)
- музей сучаснага мастацтва «Ludwig Museum» (г. Будапешт, Венгрыя)
- музей «Hamburger Banhof Museum» (г. Берлін, Германія)
- Цэнтр сучаснага мастацтва «Уяздоўскі палац» (г. Варшава, Польшча)
- Музей Чурлёніса (г. Каўнас, Літва)
- 2001:
- цэнтр «Kulturhuset» (г. Стакгольм, Швецыя)
- галерэя «W#AK» (г. Флісінген, Галандыя)
- Цэнтр польскай скульптуры (вёска Ароньска, Мазавецкае ваяводства, Польшча)
- Нацыянальны музей (г. Шчэцін, Польшча)
- 2002: Цэнтр сучаснага мастацтва (г. Вільнюс, Літва)
- 2003:
- галерэя «Garde a vue» (г. Клермон-Феран, Францыя)
- Маскоўскі музей сучаснага мастацтва (г. Масква, Расія)
- 2005: выстаўка «Балота Empire» — Цэнтр сучаснага мастацтва (г. Кіеў, Украіна)
- 2007:
- галерэя «Kunsthoone» (г. Талін, Эстонія)
- галерэя «Laznia» (г. Гданьск, Польшча)
- 2008: выстаўка «Беларускія перспектывы» (куратар і ўдзельнік выстаўкі — Артур Клінаў) — галерэя «Arsenal» (г. Беласток, Польшча)
- 2009:
- галерэя «Аpollonia» (г. Страсбург, Францыя)
- беларускі павільён 53-й Венецыянскай Біенале (г. Венецыя, Італія)
- 2010:
- выстаўка «Дах—11» — Палац Мастацтваў (г. Мінск, Беларусь)
- выстаўка «Open the door? Belarusian Art Today» — Цэнтр сучаснага мастацтва (г. Вільнюс, Літва)
- 2011:
- Музей сучаснага мастацтва (г. Салонікі, Грэцыя)
- выстаўка «Open the door? Belarusian Art Today» — галерэя «Zachenta» (г. Варшава, Польшча)
- встаўка «Kodex» — беларускі павільён на 54-й Венецыянскай Біенале
- 2012: выстаўка «Радыус нуля» — завод «Горизонт» (Мінск, Беларусь)
Урбаністычна-культурная канцэпцыя «Горад Сонца» правіць
У 2000 г. звяртаецца да тэмы архітэктурных ансамблей Мінска ў стылі сталінскага ампіру (1930—1950-х гадоў), якія даследаваў яшчэ ў студэнцкія гады, і пачынае на працягу чатырох год (2000—2004) займацца мастацкім фатаграфаваннем розных куткоў цэнтральнай часкі горада. Было зроблена некалькі тысяч чорна-белых здымкаў (у тым ліку з даху дамоў), але толькі сотні з іх былі ўключаны ў фотаальбом «Горад СОНца» (2005), які стварае ірэальны свет («горад-сон») сталінскай архітэктуры ў Мінску, што ў сваю чаргу стварае сам Мінск. Фатаграфічны праект «Горад СОНца» хутка быў трансфарміраваны Клінавым з серыі здымкаў у мастацкую аўтабіяграфічную кнігу, прысвечаную Мінску і вобразу горада, — раман «Мінск. Горад Сонца» (2006).
У тэкставай частцы фотаальбома «Горад СОНца» (2005) Артур Клінаў адзначыў архітэктурную каштоўнасць, мастацкую вартасць і еўрапейскую ўнікальнасць цэнтральнай часткі Мінска («сталінскі ампір» 1930—1950-х гадоў), якая забудоўвалася ў савецкія часы паводле рэгулярнага плану і ідэй камунізму як ідэальны камуністычны горад для ідэальнага (камуністычнага) грамадства. Клінаў назваў яе «Горад Сонца» — унікальны ўрбаністычны аб’ект і помнік культуры сусветнага ўзроўню, аналага якому няма нідзе ў свеце. «Горад Сонца» у Мінску — гэта не ўвесь Мінск, а цэнтральная яго частка — вялікі архітэктурны ансамбль, які мае працяжнасць 7-8 км і шырыню 2-4 км (ці нават значна шырэй) уздоўж сучаснага праспекта Незалежнасці і навокал (Прывакзальная плошча, плошча Незалежнасці, плошча Перамогі, вуліца Карла Маркса, вуліца Кірава, вуліца Леніна, вуліца Максіма Багдановіча, вуліца Камуністычная, вуліца Захарава, вуліца Чырвонаармейская, вуліца Казлова і інш.). На думку Клінава, мінскі «Горад Сонца» — гэта адзінае на тэрыторыі СССР цэласнае ўвасабленне ідэальнага камуністычнага горада. У савецкім праекце Вялікай Камуністычнай Утопіі краевугольным камнем была пабудова новага ідэальнага горада для ідэальнага грамадства. Такі ідэальны горад будаваўся паўсюль у СССР — у кожным, нават маленькім горадзе. Аднак нідзе, акрамя Мінска, забудова горада паводле гэтых сацыяльных стандартаў і эстэтычных уяўленняў не была рэалізавана ў поўнай ступені як завершаны ўрбаністычны комплекс, нават у Маскве. У сваёй кнізе Клінаў сцвярджаў, што Камуністычны праект не быў толькі праектам Савецкага Саюза, а быў еўрапейскім праектам, які нарадзіўся яшчэ 400 год таму — адлюстраваны ў кнізе Тамаза Кампанелы «Горад Солнца» (1602). Таму мінскі «Горад Солнца» — гэта еўрапейскі помнік, які маецца толькі ў Беларусі і каштоўны менавіта сваёй цэласцю. З таго часу Клінаў пачынае распаўсюджваць праз мас-медыя сваю ўрбаністычна-культурную канцэпцыю «Горад Сонца».
У лістападзе 2007 г. у межах месяца беларускай культуры ў Парыжы ў цэнтры «Maison d’Europe et d’Orient» адкрылася фотавыстаўка Клінава, а таксама прайшла прэзентацыя ўрыўкаў яго раману «Мінск. Горад Сонца» у перакладзе на французскую мову.
У 2009 г. выступіў ініцыятарам грамадскай гарадской праграмы «Горад Сонца-2» — ператварэння Мінска ў буйны турыстычны і культурны цэнтр Еўропы на падставе захавання аўтэнтыкі і падтрымкі ў годным выглядзе архітэктурных ансамбляў у стылі сталінскага ампіру (1930—1950-х гадоў) цэнтральнай часткі Мінска (г.зв. «Горада Сонца») — праз афіцыйнае прызнанне іх гісторыка-архітэктурным запаведнікам і прыняцце законаў аб ахоўных зонах, што дазволіла б прывабіць мільён замежных турыстаў штогадова і адпаведныя прыбыткі. У Мінск была запрошана група экспертаў ЮНЕСКА, для далучэння цэнтральнай часткі Мінска (г.зв. «Горада Сонца») у Спіс аб’ектаў Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА ў Беларусі, аднак група знайшла шмат адхіленняў ад аўтэнтыкі, якія былі зроблены пазнейшым часам. Клінаў лічыць яшчэ цалкам магчымым вярнуць аўтэнтычнасць страчаным фрагментам ансамбляў комплекса і далейшае ўключэнне ў Спіс сусветнай спадчыны. Між тым, у цэнтральнай частцы Мінска вядзецца «кропкавая забудова» будынкамі розных архітэктурных стыляў (напрыклад, атэль «Кемпінскі» на праспекце Незалежнасці), што парушае гарманічнасць і ансамблевасць цэнтра Мінска і стварае цяжкасці для рэалізацыі праграмы «Горад Сонца-2».
У лютым 2012 г. Артур Клінаў далучыўся да грамадскай ініцыятывы беларускіх мастакоў, фатографаў і мастацтвазнаўцаў, якія звярнуліся да Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь Аляксандра Лукашэнкі і гарадскіх улад Мінска (Мікалая Ладуцькі) з просьбай скасаваць рашэнне аб будаўніцтве ў Мінску атэля «Пекін» у парку 40-годдзя Кастрычніка і пакінуць парк у першапачатковым выглядзе для захавання савецкай архітэктурнай атмасферы і гістарычнасці месца, дзе 16 ліпеня 1944 г. адбыўся Парад Партызанскіх войск пад камандаваннем генерала Івана Чарняхоўскага, у якім прынялі ўдзел 30 000 партызан Беларусі і 20 000 мірных грамадзян Мінска. Выказаўся супраць забудовы савецкай гістарычнай прасторы горада «шкляным кічам» і ператварэння Мінска ў шэра-бятонны бязтварны мегаполіс.
Літаратурная і сцэнарысцкая творчасць правіць
З’яўляецца аўтарам літаратурных мастацкіх твораў:
Раман «Мінск. Горад Сонца» (2006) / «Малая падарожная кніжка па Горадзе Сонца» (2007) (У 2006 у Германіі на нямецкай мове (пасля перакладу з беларускай) быў выдадзены першы (аўтабіяграфічны) раман Артура Клінава «Мінск. Горад Сонца», які ў 2007 быў выдадзены на беларускай мове ў Мінску пад новай назвай «Малая падарожная кніжка па Горадзе Сонца»): Раман, напісаны як падарожная кніга па Мінску, змяшчае філасофскія разважанні і стылістычна вытанчаны тэкст, дзе асабістая гісторыя героя арганічна ўплецена ў мінулае і сучаснасць горада. Маршрут героя, апісаны аўтарам у кнізе, можа быць дапаможнікам па савецкаму Мінску для турыстаў. Кніга была пераведзена на нямецкую, рускую, польскую, венгерскую і шведскую мовы.
Раман «Шалом» (2010): Авантурны, прыгодніцкі раман, раман-падарожжа, які сам аўтар акрэслівае як батлейку, ярмарачны балаган, дзе ў гратэскнай форме дзеянне адбываецца з гумарам і сарказмам, але за чым стаяць больш глыбокія сэнсы, звычайна звязаныя з біблейскімі ідэямі. Герой рамана — мастак — купляе ў нямецкім Боне шалом (кайзераўскую каску) і едзе дадому ў Магілёў праз Гановер, Берлін, Варшаву, Брэст і Мінск. Узнімаюцца праблемы нацыянальнай самаідэнтыфікацыі, пошукаў Беларуссю свайго месца ў Еўропе, успрымання беларусаў іншымі еўрапейскімі народамі. (Раман быў уключаны ў 2012 у шорт-ліст Літаратурнай прэміі імя Ежы Гедройца).
Раман «Шклатара» (2013): Шчыры і праўдзівы аповяд пра бурапеннае жыццё ў 2010 годзе багемнага месца творчага Мінску — нонканфармісцкай галерэі «Ў», будынак якой раней служыў пунктам прыёму шклатары. Героямі рамана з’яўляюцца людзі беларускага андэрграўнду.
Падзеі рамана «Локісаў» (2020) адбываюцца на поўначы Беларусі. У сюжэце скарыстаныя мясцовыя легенды, вельмі старыя, яшчэ з язычніцкіх часоў. Раман ствараўся амаль тры гады.
У жніўні 2010 г. пачаў працу над сцэнарыем да экранізацыі кнігі Яна Баршчэўскага «Шляхціц Завальня». Фільм павінен быў выйсці на экраны ў 2012 годзе, але не выйшаў.
Арт-вёска ў Каптарунах правіць
У 2014 годзе набыў хату ў Каптарунах Пастаўскага раёна для жыцця, заснавання аграсядзібы і ператварэння яе ў арт-сядзібу. Пазней купіў яшчэ адну хату ў Каптарунах. Пасля рамонту, у асноўным уласнымі укамі, дабудовы розных элементаў і напаўнення будынка і наваколля арт-аб’ектамі, адкрыў у адной з хат (сядзібе) — аграсядзібу «Арт-вёска Каптаруны», якую можна арандаваць для адпачынку і іншага. Сядзіба таксама выкарыстоўваецца Артурам Клінавым як пляцоўка для правядзення культурных мерапрыемстваў — камернага характару арт-фестываляў, мастацкіх пленэраў, літаратурных чытанняў і іншага. Хоча ператварыць Каптаруны цалкам у арт-вёску, якая паводле задумкі Клінава мусіць стаць культурнай прасторай і пляцоўкай для людзей мастацтва і аматараў.
Прэміі і ўзнагароды правіць
10 красавіка 2021 стала вядома, што Артур Клінаў стаў лаўрэатам літаратурнай прэміі «Гліняны Вялес» за кнігу «Локісаў».
Палітычныя погляды правіць
Клінаў выказваецца за перамовы і кампраміс з аўтарытарным рэжымам Аляксандра Лукашэнкі.
Хобі правіць
Артур Клінаў збірае калекцыі беларускага авангарда і мае вялікую калекцыю кіча.
Зноскі
- Artur Alâksandravìč Klìnaŭ // MAK
- Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 17 снежня 2014.
- ↑ Артур Клинов 14 снежня 2013. // belavangard.by
- Жбанков, М. NO STYLE. Белкульт между Вудстоком и «Дажынкамі»… С. 132.
- ↑ Дубавец, С. Майстроўня. Гісторыя аднаго цуду… С. 390.
- ↑ Дубавец, С. Майстроўня. Гісторыя аднаго цуду… С. 386.
- ↑ Дубавец, С. Майстроўня. Гісторыя аднаго цуду… С. 384.
- Дубавец, С. Майстроўня. Гісторыя аднаго цуду… С. 384, 385.
- Дубавец, С. Майстроўня. Гісторыя аднаго цуду… С. 383.
- Дубавец, С. Майстроўня. Гісторыя аднаго цуду… С. 391.
- ↑ Харэўскі, С. В. Гісторыя мастацтва і дойлідства Беларусі… С. 226.
- ↑ Артур Клинов: «Моя жизнь в соломе!» //artaktivist.org
- Артур Клинов 14 снежня 2013. // belavangard.by; Артур Клинов: «Моя жизнь в соломе!» //artaktivist.org
- ↑ http://evolutio.info/index.php?option=com_content&task=view&id=308&Itemid=50
- Артур Клинов: Возрождение Города Солнца позволит государству привлечь миллионы туристов 12 верасня 2010. // tut.by; Харэўскі, С. В. Гісторыя мастацтва і дойлідства Беларусі… С. 222.
- Артур Клинов: Возрождение Города Солнца позволит государству привлечь миллионы туристов 12 верасня 2010. // tut.by; Артур Клінаў: праект ідэальнага горада // partisanmag.by; Артур Клинов: Власти не имеют внятной стратегии развития Минска 7 ліпеня 2014. // rest.ej.by; Артур КЛИНОВ: «Отстоять парк 40-летия Октября означает отстоять городскую культуру Минска» 6 сакавіка 2016. // wildlife.by
- Артур Клинов: Возрождение Города Солнца позволит государству привлечь миллионы туристов 12 верасня 2010. // tut.by; Артур Клінаў: праект ідэальнага горада // partisanmag.by; Артур Клинов: Власти не имеют внятной стратегии развития Минска 7 ліпеня 2014. // rest.ej.by
- ↑ Артур Клинов: Власти не имеют внятной стратегии развития Минска 7 ліпеня 2014.
- ↑ Артур КЛИНОВ: «Отстоять парк 40-летия Октября означает отстоять городскую культуру Минска» 6 сакавіка 2016. // wildlife.by
- Менск — дзіўнае места //nashaniva.by/
- Артур Клінаў напісаў раман, «які многіх пакрыўдзіць»(недаступная спасылка) // budzma.org
- Гаврилюк, Любовь. Создал арт-вёску, возил в Венецию инсталляции из соломы и увидел в Минске идею «Города Солнца». Рассказываем, кто такой Артур Клинов - Лайфстайл Onlíner (руск.). Onlíner (30 лістапада 2021). Праверана 6 снежня 2023.
- АГРОУСАДЬБА «АРТ-ДЕРЕВНЯ КАПТАРУНЫ»
- Артур Клинов: «Арт-деревня — это проект на грани искусства и реальной жизни» (руск.). www.culturepartnership.eu. Праверана 6 снежня 2023.
- Штейн, Евгения. «Вложил сюда все свои сбережения». Как один человек возрождает деревню на Голубых озерах и переманивает туда столичный бомонд - Недвижимость Onlíner (руск.). Onlíner (31 кастрычніка 2019). Праверана 6 снежня 2023.
- История беларусской арт-деревни Каптаруны (руск.). 34travel.me (2 верасня 2020). Праверана 6 снежня 2023.
- racyja.com(недаступная спасылка). з першакрыніцы 12 красавіка 2021. Праверана 12 красавіка 2021.
- Дракахруст, Юры. Артур Клінаў: «Новая сацыяльная дамова — гэта той кампраміс, які на дадзеным этапе непазьбежны» . Радыё Свабода (18 снежня 2021). Праверана 6 снежня 2023.
- Артур Клинов 10 чэрвеня 2015. // admarginem.ru
Літаратура правіць
- Беларускі авангард 1980-х: альбом / уступны тэкст: В. Архіпава. — Мінск : Логвінаў, 2011.
- Чаркасава, В. Смерць піянера-3. Больш катафалкаў добрых і розных / В. Чаркасава // Голас Радзімы. — 1996. — 26 снежня.
- Смерць піянера-3: выстаўка ў галерэі «Шостая лінія» // ЛіМ. — 1997. — 3 студзеня.
- Коломенская, И. Погребальный ход… катафалком / И. Коломенская // Белорусская газета. — 1997. — 20 января.
- Пянкрат, А. Вельмі мінскі мастак / А. Пянкрат // Свабода. — 1997. — 18 ліпеня.
- Прохоров, И. Колумбарий всемирной литературы / И. Прохоров // Имя. — 1998. — 28 декабря.
- Коваленко, О. Болота Empire // Беларусь в мире. — 2005. — № 5. — С. 46—54.
- Белявец, А. Вандроўнік па горадзе Сонца / А. Белявец // Мастацтва. — 2011. — № 8. — С. 23.
- Дубавец, С. Майстроўня. Гісторыя аднаго цуду / Сяргей Дубавец; фота А. Канцавога. — [Б. м.] : Радыё Свабодная Эўропа / Радыё Свабода, 2012, — 457 с.
- Жбанков, М. NO STYLE. Белкульт между Вудстоком и «Дажынкамі» / М. Жбанков. — Вильнюс : ЕГУ, 2013. — 268 с.
- Харэўскі, С. В. Гісторыя мастацтва і дойлідства Беларусі / С. В. Харэўскі. — Вільня: ЕГУ, 2007. — 240 с.
Спасылкі правіць
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Артур Аляксандравіч Клінаў
- Артур Клинов 10 чэрвеня 2015. // admarginem.ru
- Артур Клінаў: праект ідэальнага гораду // partisanmag.by
- Артур Клинов — о современной культуре, позиции элит и извечном белорусском партизанстве 4 верасня 2013. // tut.by
- Артур Клинов: Возрождение Города Солнца позволит государству привлечь миллионы туристов 12 верасня 2010. // tut.by
- Артур Клинов: Власти не имеют внятной стратегии развития Минска 7 ліпеня 2014. // rest.ej.by
- Артур КЛІНАЎ: Горад Сонца — Мысли Вслух — YouTube
- Менск — дзіўнае места //nashaniva.by/
- Артур Клинов: «Моя жизнь в соломе!» //artaktivist.org
- Артур Клинов. Экскурсия по Городу Солнца // kyky.org
- Артур Клинов: белорусам нужно искоренить из себя геном подпольного человека // naviny.by
- Інтэрв’ю Клінава, 2001 год 12 мая 2008. // belarus-art.iatp.by
- Национальный павильон Республики Беларусь на 54-й Венецианской биеннале (2011): СОЛОМЕННАЯ «ТАЙНАЯ ВЕЧЕРЯ» АРТУРА КЛИНОВА //artkurator.com
- [https://web.archive.org/web/20160306041752/http://wildlife.by/node/14650 Архівавана 6 сакавіка 2016. Артур КЛИНОВ: «Отстоять парк 40-летия Октября означает отстоять городскую культуру Минска»] // wildlife.by
- Артур Клинов 14 снежня 2013. // belavangard.by
- Регенерация в партизанских условиях 15 сакавіка 2016. //shabohin.com
- (недаступная спасылка) Артур Клінаў напісаў раман, «які многіх пакрыўдзіць» // budzma.org
- Афіцыйны сайт міжнароднага фестывалю перформансу NAVINKI 3 сакавіка 2016.