www.wikidata.be-by.nina.az

Масква У паняцця ёсць і іншыя значэнні гл значэнні руск Москва горад у цэнтры еўрапейскай часткі Расіі сталіца краіны З

Масква

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Масква (значэнні).

Масква (руск.: Москва) — горад у цэнтры еўрапейскай часткі Расіі, сталіца краіны. З’яўляецца асобным суб’ектам федэрацыі — горадам федэральнага значэння. Таксама цэнтр Цэнтральнай федэральнай акругі і Маскоўскай вобласці, горад-герой (1965). Найбуйнейшы па колькасці жыхароў горад Расіі і Еўропы, важнейшы транспартны вузел, а таксама палітычны, эканамічны, культурны і навуковы цэнтр краіны.

Горад федэральнага значэння
Масква
руск.: Москва
Краіна
Суб’ект федэрацыі
Масква
Каардынаты
55°45′21″ пн. ш. 37°37′04″ у. д.HGЯO
Кіраўнік
Заснаваны
невядома
Першае згадванне
Плошча
  • 2 562 ± 1 км²
Вышыня цэнтра
156 м
Водныя аб’екты
Масква, Яўза, Vodootvodny Canal[d], Skhodnya Derivation Canal[d] і Канал імя Масквы
Насельніцтва
  • ▲13 010 112 чал. (1 кастрычніка 2021)
Часавы пояс
MSD, UTC+03:00 і Еўропа/Масква[d]
Тэлефонны код
495, 499
Паштовыя індэксы
101001–135999
Аўтамабільны код
77, 97, 99, 177, 197, 199, 777 і 799
Код АКАТП
Афіцыйны сайт
mos.ru (руск.)​ (англ.)
Масква на карце Расіі

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Назва

Назва горада Масква паходзіць ад назвы ракі Масква, на берагах якіх паселішча паўстала. Гідронім Масква мае доўгую і багатую гісторыю вытлумачэння яго паходжання, ён вытлумачваўся са славянскага, фінскага, балцкага моўнага матэрыялу. На сёння пераважае балцкае вытлумачэнне, фінскія версіі прызнаныя ўзніклымі з павярхоўных сугуччаў. Гэта падмацоўваецца і балцкім гідранімічным фонам як на працягу цячэння ракі Масквы, так і на тэрыторыі горада Масква. Балцкія назвы ў рэк Лама, Руза, Мажая, Вярэя, Нара, Сярпея, ад якіх гарады Валакаламск, Руза, Мажайск, Вярэя, Нара-Фамінск, Серпухаў, якія дугой атачаюць Маскву з заходняга боку. У самой Маскве моцны балцкі гідранімічны фон у зоне радыусам 10-15 км ад старога горада, дзе фіксуюцца балцкія назвы (найперш гідронімы, а калі тапонімы, дык вытворныя ад гідронімаў) Яўза, Няглінная, Чармянка, Прэсня, Сетунь, Хімка, Чура, Варгуніха, Кудрына, Бубна, Чачора, Нагаціна, Чартанава.

Корань Mask- звязаны з літоўскім maskėti «спешна кудысьці бегаць», maskatuoti «гайдацца падвешаным; гайдаць, зрушваць; спешна ісці; балбатаць; гарэзнічаць», maskatas «лахманы» (кавалкі вопраткі, што развяваюцца на ветры). Назва канфігурацыйнага значэння, адлюстроўвае выгіны рачнога рэчышча: рака Масква звілістая і ў верхнім цячэнні, і ў сярэднім, і на тэрыторыі цяперашняй Масквы (11 вялікіх петляў на 20-кіламетровай прасторы па прамой). У маскоўскай назве корань Mask- пашыраны пашыральнікам -(u)v-, які таксама вядомы ў літоўскім словаўтварэнні.

Геаграфія

Горад размешчаны ў міжрэччы Волгі і Акі, на ўскраіне Мяшчорскай нізіны. Па тэрыторыі Масквы працякае каля 150 рэчак, большасць з якіх у падземных трубах; самая вялікая рака Масква з прытокамі Яўза і Сетунь. У межы Масквы ўключаны былыя гарады Бабушкін, Любліно, Кунцава, Пярова, Тушына і іншыя населеныя пункты. Падзяляецца на 10 адміністрацыйных акруг.

Гісторыя

Асноўны артыкул: Гісторыя Масквы

У канцы І тыс. асновай насельніцтва Масквы былі вяцічы. У канцы XI ст. Масква — невялікі горад з умацаваным цэнтрам і рамесна-гандлёвым пасадам. Упершыню згадваецца ў Іпацьеўскім летапісе ў 1147 як уладанне суздальскага князя Юрыя Далгарукага. На мяжы XII—XIII ст. значны горад Уладзіміра-Суздальскага княства. У 1237—1238 разбурана мангола-татарамі. З канца XIII ст. цэнтр самастойнага княства; пачынальнікам дынастыі маскоўскіх князёў быў Даніла Аляксандравіч, сын Аляксандра Неўскага. З XIV ст. цэнтр Маскоўскага вялікага княства. Каля 1326 пры Іване I з Уладзіміра ў Маскву перанесена рэзідэнцыя мітрапалітаў рускай праваслаўнай царквы. У 1368 і 1370 войскі Дзмітрыя Іванавіча Данскога адбілі напады на Маскву вялікага князя ВКЛ Альгерда. У Маскве фарміравалася рускае войска, якое ўдзельнічала ў Кулікоўскай бітве 1380. У 1382 горад абрабаваў і спаліў хан Тахтамыш.

З канца XV ст. Масква — сталіца Расіі, у сувязі з чым у XV—XVI ст. павялічылася эканамічнае значэнне горада (вытворчасць зброі, тканін, скураных, ганчарных і ювелірных вырабаў), заснаваны Гарматны двор, Парахавы (канец XV ст.) і Манетны (1534) двары. У сакавіку 1564 Іван Фёдараў (Федаровіч) і Пётр Мсціславец выдалі ў Маскве першую друкаваную рускую кнігу («Апостал»). Горад моцна пацярпеў у часы апрычніны (1565—1572, 1575—1576), у 1571 спалены (акрамя Крамля) войскам крымскага хана Даўлет-Гірэя. У 1610 акупіраваны войскамі Рэчы Паспалітай, вызвалены народным апалчэннем пад кіраўніцтвам К. Мініна і Дз. Пажарскага. З XVII ст. Масква — усерасійскі цэнтр рамеснай вытворчасці і гандлю (у канцы 1630-х г. у горадзе было каля 2 тыс. рамеснікаў), узніклі парахавыя млыны, папяровыя мануфактуры, Гранатны двор і інш. У 1687 заснавана Славяна-грэка-лацінская акадэмія (з 1682 Маскоўская духоўная акадэмія). У 1682 і 1698 у Маскве адбыліся бунты стральцоў. З 1708 цэнтр Маскоўскай губерні, рэзідэнцыя генерал-губернатарства. Пасля пераносу ў 1712 сталіцы Расіі ў Пецярбург Масква засталася важнейшым эканамічным, гандлёвым і культурным цэнтрам краіны. У XVIII ст. развівалася тэкстыльная вытворчасць (палатняныя, шаўковыя мануфактуры, Суконны двор). Паводле перапісу 1701 ў Маскве 16 358 двароў. Пачалося брукаванне вуліц, у 1730 з’явілася вулічнае асвятленне, у 1781—1804 пабудаваны першы ў Расіі водаправод. У 1699 заснавана Бурмістрава палата (пазней Ратуша, з 1720 Магістрат), у 1785 — Гарадская дума. Заснаваны Артылерыйская (1707) і Інжынерная (1712) школы, у 1755 — Маскоўскі ўніверсітэт. У вайну 1812 Масква — цэнтр агульнарасійскага супраціўлення, на 2/3 спалена войскамі Напалеона I. У 1814 тут дзейнічала больш за 250 прадпрыемстваў. З 2-й пал. XIX ст. Масква — найбуйнейшы чыгуначны цэнтр краіны. У канцы 1840-х г. у горадзе з’явіўся першы грамадскі транспарт — «лінейкі», у 1899 — Маскоўскі трамвай.

У пач. XX ст. Масква — буйны сусветны крэдытна-фінансавы цэнтр. Адзін з цэнтраў рэвалюцыі 1905 — 07 і Кастрычніцкай рэвалюцыі 1917 ў Расіі. З 1918 Масква — сталіца РСФСР, у 1922-91 — СССР. У Вялікую Айчынную вайну адбылася Маскоўская бітва 1941—42, масквічы сфарміравалі 16 дывізій народнага апалчэння; тут знаходзіліся Дзяржаўны камітэт абароны і Стаўка Вярхоўнага галоўнакамандавання. У 1980 ў Маскве прайшлі XXII Летнія Алімпійскія гульні.

З 1990 у Маскве абвешчаны дзяржаўны суверэнітэт Расійскай Федэрацыі. З 1992 Масква — сталіца Расійскай Федэрацыі, горад федэральнага значэння — суб’ект Расійскай Федэрацыі.

Адміністрацыйны падзел

Гаспадарка

Масква — адзін з найбуйнейшых у свеце індустрыяльных цэнтраў. У структуры прамысловай прадукцыі вылучаюцца электраэнергетыка, машынабудаванне, хімічная прамысловасць, вытворчасць будаўнічых матэрыялаў, харчовая і інш. Шмат прадпрыемстваў ваенна-прамысловага комплексу, вядучыя прадпрыемствы авіяцыйнай, ракетна-касмічнай, радыёэлектроннай, прыладабудаўнічай прамысловасці. Вядучае месца займаюць машынабудаванне і металаапрацоўка, найбольшыя прадпрыемствы: «ЗІЛ», «Маскоўскі падшыпнік», авіяцыйнае вытворчае аб’яднанне імя Дзяменцьева, вытворчае аб’яднанне «Энергія», завод імя Хрунічава і інш. Нафтаперапрацоўчы завод.

Масква — цэнтр кнігавыдавецтва і кнігадрукавання. Развіваецца кінапрамысловасць. Галоўны фінансавы і інвестыцыйны цэнтр краіны.

Транспарт

Вузел чыгунак, аўтамабільных, водных і паветраных шляхоў зносін, рачны порт. Ад Масквы адыходзяць 11 электрыфікаваных напрамкаў чыгункі, 13 шашэйных дарог, міжнародныя аэрапорты Дамадзедава, Шарамецьева, Унукава, 3 рачных порты (выхады да мораў Атлантычнага і Паўночна-Ледавітага акіянаў). 9 чыгуначных вакзалаў:

Дзейнічае Маскоўскі метрапалітэн (з 1935 года).

Навучальныя ўстановы

Тэатры

Музеі

Славутасці

Выдатныя асобы

Асноўны артыкул: Вядомыя асобы Масквы

Гарады-пабрацімы

Масква мае партнёрства з наступнымі гарадамі:

Гл. таксама

Зноскі

  1. http://dlib.rsl.ru/viewer/01003543120#?page=23
  2. https://www.citypopulation.de/en/russia/cities/
  3. https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/europe
  4. Нерознак В. П. Названия древнерусских городов. — Наука. — М., 1983. — С. 112.
  5. В. Н. Топоров. Древняя Москва в балтийской перспективе // Балто-славянские исследования. 1981. Москва, 1982. С. 35-42.
  6. В. Н. Топоров. Древняя Москва в балтийской перспективе // Балто-славянские исследования. 1981. Москва, 1982. С. 30.
  7. P. Skardžius. Rinktiniai raštai. T. 1. Vilnius, 1996. C. 380—381.

Спасылкі

Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні.
Дата публікацыі:
U panyaccya yosc i inshyya znachenni gl Maskva znachenni Maskva rusk Moskva gorad u centry eyrapejskaj chastki Rasii stalica krainy Z yaylyaecca asobnym sub ektam federacyi goradam federalnaga znachennya Taksama centr Centralnaj federalnaj akrugi i Maskoyskaj voblasci gorad geroj 1965 Najbujnejshy pa kolkasci zhyharoy gorad Rasii i Eyropy vazhnejshy transpartny vuzel a taksama palitychny ekanamichny kulturny i navukovy centr krainy Gorad federalnaga znachennya Maskva rusk Moskva Gerb Scyag Kraina RasiyaSub ekt federacyi MaskvaKaardynaty 55 45 21 pn sh 37 37 04 u d H G Ya OKiraynik Syargej Syamyonavich SabyaninZasnavany nevyadoma 1 Pershae zgadvanne 1147Ploshcha 2 562 1 km Vyshynya centra 156 mVodnyya ab ekty Maskva Yayza Vodootvodny Canal d Skhodnya Derivation Canal d i Kanal imya MaskvyNaselnictva 13 010 112 chal 1 kastrychnika 2021 2 Chasavy poyas MSD UTC 03 00 i Eyropa Maskva d 3 Telefonny kod 495 499Pashtovyya indeksy 101001 135999Aytamabilny kod 77 97 99 177 197 199 777 i 799Kod AKATP 45000000000Aficyjny sajt mos ru rusk angl Maskva na karce RasiiMedyyafajly na Vikishovishchy Zmest 1 Nazva 2 Geagrafiya 3 Gistoryya 4 Administracyjny padzel 5 Gaspadarka 6 Transpart 7 Navuchalnyya ystanovy 8 Teatry 9 Muzei 10 Slavutasci 11 Vydatnyya asoby 12 Garady pabracimy 13 Gl taksama 14 Znoski 15 SpasylkiNazvaNazva gorada Maskva pahodzic ad nazvy raki Maskva na beragah yakih paselishcha paystala Gidronim Maskva mae doyguyu i bagatuyu gistoryyu vytlumachennya yago pahodzhannya yon vytlumachvaysya sa slavyanskaga finskaga balckaga moynaga materyyalu Na syonnya peravazhae balckae vytlumachenne finskiya versii pryznanyya yzniklymi z pavyarhoynyh suguchchay 4 Geta padmacoyvaecca i balckim gidranimichnym fonam yak na pracyagu cyachennya raki Maskvy tak i na terytoryi gorada Maskva Balckiya nazvy y rek Lama Ruza Mazhaya Vyareya Nara Syarpeya ad yakih garady Valakalamsk Ruza Mazhajsk Vyareya Nara Faminsk Serpuhay yakiya dugoj atachayuc Maskvu z zahodnyaga boku U samoj Maskve mocny balcki gidranimichny fon u zone radyusam 10 15 km ad staroga gorada dze fiksuyucca balckiya nazvy najpersh gidronimy a kali taponimy dyk vytvornyya ad gidronimay Yayza Nyaglinnaya Charmyanka Presnya Setun Himka Chura Varguniha Kudryna Bubna Chachora Nagacina Chartanava 5 Koran Mask zvyazany z litoyskim masketi speshna kudysci begac maskatuoti gajdacca padveshanym gajdac zrushvac speshna isci balbatac gareznichac maskatas lahmany kavalki vopratki shto razvyavayucca na vetry Nazva kanfiguracyjnaga znachennya adlyustroyvae vyginy rachnoga rechyshcha raka Maskva zvilistaya i y verhnim cyachenni i y syarednim i na terytoryi cyaperashnyaj Maskvy 11 vyalikih petlyay na 20 kilametrovaj prastory pa pramoj 6 U maskoyskaj nazve koran Mask pashyrany pashyralnikam u v yaki taksama vyadomy y litoyskim slovaytvarenni 7 GeagrafiyaGorad razmeshchany y mizhrechchy Volgi i Aki na yskraine Myashchorskaj niziny Pa terytoryi Maskvy pracyakae kalya 150 rechak bolshasc z yakih u padzemnyh trubah samaya vyalikaya raka Maskva z prytokami Yayza i Setun U mezhy Maskvy yklyuchany bylyya garady Babushkin Lyublino Kuncava Pyarova Tushyna i inshyya naselenyya punkty Padzyalyaecca na 10 administracyjnyh akrug GistoryyaAsnoyny artykul Gistoryya Maskvy U kancy I tys asnovaj naselnictva Maskvy byli vyacichy U kancy XI st Maskva nevyaliki gorad z umacavanym centram i ramesna gandlyovym pasadam Upershynyu zgadvaecca y Ipaceyskim letapise y 1147 yak uladanne suzdalskaga knyazya Yuryya Dalgarukaga Na myazhy XII XIII st znachny gorad Uladzimira Suzdalskaga knyastva U 1237 1238 razburana mangola tatarami Z kanca XIII st centr samastojnaga knyastva pachynalnikam dynastyi maskoyskih knyazyoy byy Danila Alyaksandravich syn Alyaksandra Neyskaga Z XIV st centr Maskoyskaga vyalikaga knyastva Kalya 1326 pry Ivane I z Uladzimira y Maskvu peranesena rezidencyya mitrapalitay ruskaj pravaslaynaj carkvy U 1368 i 1370 vojski Dzmitryya Ivanavicha Danskoga adbili napady na Maskvu vyalikaga knyazya VKL Algerda U Maskve farmiravalasya ruskae vojska yakoe ydzelnichala y Kulikoyskaj bitve 1380 U 1382 gorad abrabavay i spaliy han Tahtamysh Z kanca XV st Maskva stalica Rasii u suvyazi z chym u XV XVI st pavyalichylasya ekanamichnae znachenne gorada vytvorchasc zbroi tkanin skuranyh gancharnyh i yuvelirnyh vyrabay zasnavany Garmatny dvor Parahavy kanec XV st i Manetny 1534 dvary U sakaviku 1564 Ivan Fyodaray Fedarovich i Pyotr Mscislavec vydali y Maskve pershuyu drukavanuyu ruskuyu knigu Apostal Gorad mocna pacyarpey u chasy aprychniny 1565 1572 1575 1576 u 1571 spaleny akramya Kramlya vojskam krymskaga hana Daylet Gireya U 1610 akupiravany vojskami Rechy Paspalitaj vyzvaleny narodnym apalchennem pad kiraynictvam K Minina i Dz Pazharskaga Z XVII st Maskva userasijski centr ramesnaj vytvorchasci i gandlyu u kancy 1630 h g u goradze bylo kalya 2 tys ramesnikay uznikli parahavyya mlyny papyarovyya manufaktury Granatny dvor i insh U 1687 zasnavana Slavyana greka lacinskaya akademiya z 1682 Maskoyskaya duhoynaya akademiya U 1682 i 1698 u Maskve adbylisya bunty stralcoy Z 1708 centr Maskoyskaj guberni rezidencyya general gubernatarstva Paslya peranosu y 1712 stalicy Rasii y Pecyarburg Maskva zastalasya vazhnejshym ekanamichnym gandlyovym i kulturnym centram krainy U XVIII st razvivalasya tekstylnaya vytvorchasc palatnyanyya shaykovyya manufaktury Sukonny dvor Pavodle perapisu 1701 y Maskve 16 358 dvaroy Pachalosya brukavanne vulic u 1730 z yavilasya vulichnae asvyatlenne u 1781 1804 pabudavany pershy y Rasii vodapravod U 1699 zasnavana Burmistrava palata paznej Ratusha z 1720 Magistrat u 1785 Garadskaya duma Zasnavany Artyleryjskaya 1707 i Inzhynernaya 1712 shkoly u 1755 Maskoyski yniversitet U vajnu 1812 Maskva centr agulnarasijskaga supraciylennya na 2 3 spalena vojskami Napaleona I U 1814 tut dzejnichala bolsh za 250 pradpryemstvay Z 2 j pal XIX st Maskva najbujnejshy chygunachny centr krainy U kancy 1840 h g u goradze z yaviysya pershy gramadski transpart linejki u 1899 Maskoyski tramvaj U pach XX st Maskva bujny susvetny kredytna finansavy centr Adzin z centray revalyucyi 1905 07 i Kastrychnickaj revalyucyi 1917 y Rasii Z 1918 Maskva stalica RSFSR u 1922 91 SSSR U Vyalikuyu Ajchynnuyu vajnu adbylasya Maskoyskaya bitva 1941 42 maskvichy sfarmiravali 16 dyvizij narodnaga apalchennya tut znahodzilisya Dzyarzhayny kamitet abarony i Stayka Vyarhoynaga galoynakamandavannya U 1980 y Maskve prajshli XXII Letniya Alimpijskiya gulni Z 1990 u Maskve abveshchany dzyarzhayny suverenitet Rasijskaj Federacyi Z 1992 Maskva stalica Rasijskaj Federacyi gorad federalnaga znachennya sub ekt Rasijskaj Federacyi Administracyjny padzelPaynochna zahodnyaya administracyjnaya akruga Paynochnaya administracyjnaya akruga Paynochna ushodnyaya administracyjnaya akrugaZahodnyaya administracyjnaya akruga Centralnaya administracyjnaya akruga Ushodnyaya administracyjnaya akrugaPaydnyova zahodnyaya administracyjnaya akruga Paydnyovaya administracyjnaya akruga Paydnyova ushodnyaya administracyjnaya akrugaGorad Zelenagrad GaspadarkaMaskva adzin z najbujnejshyh u svece industryyalnyh centray U struktury pramyslovaj pradukcyi vyluchayucca elektraenergetyka mashynabudavanne himichnaya pramyslovasc vytvorchasc budaynichyh materyyalay harchovaya i insh Shmat pradpryemstvay vaenna pramyslovaga kompleksu vyaduchyya pradpryemstvy aviyacyjnaj raketna kasmichnaj radyyoelektronnaj pryladabudaynichaj pramyslovasci Vyaduchae mesca zajmayuc mashynabudavanne i metalaapracoyka najbolshyya pradpryemstvy ZIL Maskoyski padshypnik aviyacyjnae vytvorchae ab yadnanne imya Dzyamenceva vytvorchae ab yadnanne Energiya zavod imya Hrunichava i insh Naftaperapracoychy zavod Maskva centr knigavydavectva i knigadrukavannya Razvivaecca kinapramyslovasc Galoyny finansavy i investycyjny centr krainy TranspartVuzel chygunak aytamabilnyh vodnyh i pavetranyh shlyahoy znosin rachny port Ad Maskvy adyhodzyac 11 elektryfikavanyh napramkay chygunki 13 shashejnyh darog mizhnarodnyya aeraporty Damadzedava Sharameceva Unukava 3 rachnyh porty vyhady da moray Atlantychnaga i Paynochna Ledavitaga akiyanay 9 chygunachnyh vakzalay Kamsamolskaya ploshcha Leningradski Kazanski Yaraslayski Kieyski Savelayski Ryzhski Pavyalecki Kurski BelaruskiDzejnichae Maskoyski metrapaliten z 1935 goda Navuchalnyya ystanovyVyshejshae teatralnae vuchylishcha imya M S Shchepkina Litaraturny instytut imya A M Gorkaga Maskoyskaya selskagaspadarchaya akademiya imya K A Cimirazeva Maskoyski dzyarzhayny universitet imya M V Lamanosava Maskoyski fizika tehnichny instytut dzyarzhayny universitet Maskoyski inzhynerna fizichny instytut dzyarzhayny universitet Maskoyski dzyarzhayny instytut mizhnarodnyh adnosin universitet Rasijski yniversitet druzhby naroday Userasijski dzyarzhayny instytut kinematagrafii imya S A GerasimavaTeatryVyaliki teatr Dzyarzhayny akademichny teatr imya Yaygena Vahtangava Maly teatr Maskoyski akademichny teatr imya Uladzimira Mayakoyskaga Maskoyski dramatychny teatr imya A S Pushkina Maskoyski dramatychny teatr imya M M Yarmolavaj Maskoyski Mastacki teatr Maskoyski teatr Suchasnik Maskoyski teatr aperety Teatr na TagancyMuzeiDzyarzhaynaya Traccyakoyskaya galereya Dzyarzhayny Darvinayski muzej Dzyarzhayny muzej vyyaylenchyh mastactvay imya A S Pushkina Dom muzej V M Vasnyacova Memaryyalnaya kvatera Pushkina na Arbace Muzej abarony Maskvy Muzej V A Trapinina i maskoyskih mastakoy yago chasu Muzej vady Maskva Muzej gistoryi kanyaka Muzej Ushodu Rasijski muzej lesuSlavutasciAdradzhenne pomnik Armyanskiya mogilki Blagaslavyonaya y vyakah druzhba naroday Rasii i Armenii Darogu kachanyatam Dzeci ahvyary zagan daroslyh Dzeci mira Maskoyski kreml Novadzyavochy manastyr Pesnya skulptura Pershy spadarozhnik Pomnik vengerska saveckaj druzhbe Pomnik geroyam filma Aficery Pomnik kinakamery Pomnik playlenamu syrku Druzhba Pomnik Pyatru I Pomnik frantavomu sabaku Pomnik Sherlaku Holmsu i doktaru Vatsanu Pomnik Yanku Kupalu Pracyaty Pegas Hleb skulpturnaya kampazicyya Chorny kubametrVydatnyya asobyAsnoyny artykul Vyadomyya asoby Maskvy Mitrapalit Antonij 1924 1986 episkap Ruskaj Carkvy Mitrapalit Minski i Belaruski Yan Arlazoray 1947 2009 rasijski teatralny i estradny akcyor Arystarh Belapolski 1854 1934 ruski i savecki astranom Barys Berazoyski 1946 2013 rasijski pradprymalnik i palitychny dzeyach Yaygen Budzinas 1944 2007 belaruski pismennik i zhurnalist Kanstancin Vanshenkin 1925 2012 savecki i rasijski paet aytar sloy da pesni Ya lyublyu cyabe zhyccyo Uladzimir Vysocki 1938 1980 akcyor paet aytar socen pesen Yagor Gajdar 1956 2009 rasijski dzyarzhayny i palitychny dzeyach ekanamist Ivan Dyhavichny 1947 2009 savecki i rasijski kinarezhysyor i scenaryst Lyudmila Zykina 1929 2009 ruskaya narodnaya i estradnaya spyavachka Uladzimir Patanin 1961 rasijski pradprymalnik i palitychny dzeyach Taccyana Peltcer 1904 1992 rasijskaya aktrysa Pyotr I 1672 1725 9 y Car i Vyaliki knyaz Usyaya Rusi z 1682 i pershy imperatar 20 studzenya 1721 Rasijskaj imperyi Alyaksandr Pushkin 1799 1837 rasijski paet dramaturg i prazaik chlen Rasijskaj akademii Iryna Radnina 1949 saveckaya figurystka trohrazovaya alimpijskaya chempiyonka dzesyacirazovaya chempiyonka svetu Alyaksej Rybnikay 1945 kampazitar narodny artyst Rasii Svyatlana Savickaya 1948 kasmanayt Andrej Saharay 1921 1989 savecki fizik pravaabaronca i palitychny dzeyach Andrej Sinyayski 1925 1997 ruski litaraturaznayca pismennik litaraturny krytyk Syargej Salayyoy 1820 1879 rasijski gistoryk Yaygen Svyatlanay 1928 2002 savecki rasijski dyryzhor kampazitar i piyanist Igar Starygin 1946 2009 savecki i ruski akcyor teatru i kino Alyaksandr Suvoray 1730 1800 rasijski palkavodzec Pavel Traccyakoy 1832 1898 rasijski pradprymalnik mecenat zasnavalnik Traccyakoyskaj galerei Iryna Hakamada 1955 rasijski palityk Pyotr Chaadaey 1794 1856 ruski filosaf Alyaksej Charamuhin 1895 1958 rasijski navukovec Ley Yashyn 1929 1990 savecki futbalist bramnikGarady pabracimyMaskva mae partnyorstva z nastupnymi garadami z listapada 1990 Berlin Germaniya z lipenya 1991 Seul Respublika Kareya z lipenya 1991 Tokia Yaponiya z kastrychnika 1991 Vena Aystryya z studzenya 1992 Paryzh Francyya z chervenya 1992 Dzyuseldorf Germaniya z snezhnya 1992 Pekin Kitaj z traynya 1993 Varshava Polshcha z listapada 1993 Helsinki Finlyandyya z chervenya 1996 Brusel Belgiya z verasnya 1996 Rym Italiya z chervenya 1997 Madryd IspaniyaGl taksamaGeorgij PeramaganosecZnoski http dlib rsl ru viewer 01003543120 page 23 https www citypopulation de en russia cities https data iana org time zones tzdb 2021e europe Neroznak V P Nazvaniya drevnerusskih gorodov Nauka M 1983 S 112 V N Toporov Drevnyaya Moskva v baltijskoj perspektive Balto slavyanskie issledovaniya 1981 Moskva 1982 S 35 42 V N Toporov Drevnyaya Moskva v baltijskoj perspektive Balto slavyanskie issledovaniya 1981 Moskva 1982 S 30 P Skardzius Rinktiniai rastai T 1 Vilnius 1996 C 380 381 Spasylki Na Vikishovishchy yosc medyyafajly pa teme Maskva Nadvor e Maskva Uzyata z https be wikipedia org w index php title Maskva amp oldid 4518246