www.wikidata.be-by.nina.az

Віцебская вобласць адміністрацыйна тэрытарыяльная адзінка Рэспубліцы Беларусь Размешчана на поўначы краіны ў сярэднім ця

Віцебская вобласць

Віцебская вобласць — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка Рэспубліцы Беларусь. Размешчана на поўначы краіны ў сярэднім цячэнні Заходняй Дзвіны і вярхоўях Дняпра. На ўсходзе мяжуе са Смаленскай, на поўначы — з Пскоўскай абласцямі Расійскай Федэрацыі, на паўночным захадзе — з Латвіяй, на захадзе — з Літвой і Гродзенскай вобласцю, на поўдні — з Мінскай і Магілёўскай абласцямі. Адміністрацыйны цэнтр — Віцебск.

Віцебская вобласць
Краіна  Беларусь
Уваходзіць у
Уключае 21 раён і 2 гарады абласнога падпарадкавання
Адміністрацыйны цэнтр Віцебск
Дата ўтварэння 15 студзеня 1938
Кіраўнік Аляксандр Міхайлавіч Субоцін
Афіцыйная мова беларуская, руская
Насельніцтва (1 студзеня 2021)
 1 120 364 жыхары (5-е месца)
Шчыльнасць 30,7 чал./км²
Плошча 40,1 тыс.
(2-е месца)
Вышыня
над узроўнем мора
 • Найвышэйшы пункт

 Воўчая гара — 210 м
Часавы пояс UTC+03:00
Код ISO 3166-2 BY-VI
Код аўтам. нумароў 2
Афіцыйны сайт
 Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Віцебская вобласць БССР у студзені 1940 года
Віцебская вобласць БССР у 1946—1954 гадах

Віцебская вобласць утворана 15 студзеня 1938 г. У 1944 г. заходняя частка вобласці была далучана да Полацкай вобласці, у 1954 г. яна была зноў далучана да Віцебскай вобласці. У 1960 г. да Віцебскай вобласці адыйшла паўночная частка Маладзечанскай вобласці з гарадамі Браслаў і Паставы, у 1961 г. — Бягомльскі раён Мінскай вобласці (пазней далучаны да Докшыцкага). Падзяляецца на 21 раён.

У 1984 г. на тэрыторыі вобласці знаходзілася 19 гарадоў, 24 гарадскія пасёлкі, 2 рабочыя пасёлкі.

У 1995 г. у вобласці налічвалася 20 гарадоў, у т.л. 5 абласнога падпарадкавання, 9 гарадскіх пасёлкаў, 225 сельсаветаў, 2194 сельскіх населеных пунктаў.

У 2013 годзе Орша і Полацк былі пазбаўлены статусу гарадоў абласнога падпарадкавання і былі аб'яднаны з раёнамі.

Геральдыка

Асноўны артыкул: Герб Віцебскай вобласці
Асноўны артыкул: Сцяг Віцебскай вобласці

2 чэрвеня 2009 года Віцебская вобласць, апошняй з рэгіёнаў Беларусі, атрымала свой герб і сцяг. За аснову сучаснага герба аблвыканкам узяў герб Віцебскай губерні 1856 года. На гербе адлюстраваны коннік, які ўздымае меч над галавой і трымае ў руцэ круглы тарк, чырвонае сядло на срэбраным кані накрытае залатым каўром. Тарк узвенчаны імператарскай каронай з залатымі дубовымі лістамі. Прыняцце спрадвечнага, хоць і змененага пад час існавання Расійскай імперыі герба, ёсць данінай памяці мужным войнам, што загінулі за родную зямлю.

Рэльеф і гідраграфія

Карта

Для рэльефа Віцебшчыны характэрна чаргаванне ўзвышшаў і нізін. Амаль уся тэрыторыя Віцебскай вобласці размешчана ў межах Беларускага Паазер'я. На поўдні знаходзяцца Чашніцкая раўніна і Верхнебярэзінская нізіна. На ўсходзе — Лучоская нізіна. На паўночным усходзе — Суражская нізіна. У цэнтральнай частцы і на захадзе распрасціраецца Полацкая нізіна, якая займае амаль палавіну тэрыторыі. Чвэрць тэрыторыі вобласці займаюць ўзвышшы і грады:

Вобласць займае першае месца ў Беларусі па шчыльнасці рачной сеткі, па колькасці і агульнай плошчы азёр. Рэкі, якія цякуць па тэрыторыі Віцебскай вобласці, адносяцца да басейна Заходняй Дзвіны (займаюць 80 % плошчы), а таксама Дняпра, Нёмана, Ловаці. Найбольшыя з рэк — Заходняя Дзвіна з прытокамі Усвяча, Обаль, Палата, Дрыса, Каспля, Лучоса, Ула, Ушача, Дзісна, таксама суднаходны Дняпро. На тэрыторыі вобласці бяруць пачатак прытокі Дняпра — Бярэзіна і Друць. У вобласці больш за 2,8 тыс. азёр. Найбольшыя па плошчы Асвейскае возера, Лукомскае возера, а таксама Дрысвяты, Дрывяты, Нешчарда, Снуды, Езярышча, Струста, Абстэрна, Сосна, Добрына і інш.

Клімат

Клімат у вобласці ўмерана кантынентальны, зіма адносна працяглая і марозная, лета халаднаватае і вільготнае. У студзені сярэдняя тэмпература паветра складае ад −6,5 °C на захадзе да −8,5 °C на ўсходзе. У ліпені каля +17 — +18 °C. За год на раўнінах выпадае 600 мм ападкаў, на ўзвышшах — да 750 мм. Каля 70 % ападкаў выпадае ў цёплую пару года. Вегетацыйны перыяд доўжыцца 180—190 сутак.

Прырода

У складзе сельскагаспадарчых зямель пераважаюць дзярнова-падзолістыя глебы (сугліністыя і супясчаныя), а таксама дзярновыя забалочаныя, дзярнова-падзолістыя забалочаныя глебы і тарфяна-балотныя глебы; характэрна мазаічнасць і завалуненасць глебаў.

Больш за трэцюю частку тэрыторыі вобласці пакрываюць лясы, у Полацкім і Расонскім раёнах лясістасць перавышае 50 %. Галоўныя лесаўтваральныя пароды — хвоя звычайная і елка еўрапейская, характэрны таксама бяроза павіслая, вольха шэрая, асіна. Пад балотамі знаходзіцца каля 6 % тэрыторыі. Балоты верхавога і нізіннага тыпу, у значнай ступені асушаныя.

На тэрыторыі вобласці знаходзіцца нацыянальны парк Браслаўскія азёры, Бярэзінскі біясферны запаведнік (часткова).

Насельніцтва

Нараджальнасць па раёнах вобласці

Для Віцебскай вобласці характэрна змяншэнне колькасці насельніцтва:

Гарадское насельніцтва складае 73 %, сельскае — 27 % (2009). Жаночае насельніцтва складае 53,7 %, мужчынскае — 46,3 % (2009).

Да працаздольнага насельніцтва адносіцца 780938 жыхароў вобласці ці 61,7 % (2009).

Найбуйнейшыя гарады (2011): Віцебск (362,6 тыс. чал.), Орша (132,3), Наваполацк (105,1), Полацк (83,8).

Нацыянальны склад насельніцтва (1999): 1. беларусы — 82,0 %, 2. рускія — 13,6 %, 3. украінцы — 1,6 %, 4. палякі — 1,5 %.

Гаспадарка

У гаспадарчым комплексе важнае месца займае прамысловасць. Віцебская вобласць спецыялізуецца на вытворчасці прадукцыі нафтаперапрацоўчай (ААТ Нафтан), машынабудаўнічай, хімічнай, дрэваапрацоўчай, лёгкай, харчовай галін. У Новалукомлі працуе самая магутная на Беларусі Лукомская ДРЭС.

На Віцебшчыне вырошчавюцца збожжавыя (ячмень, жыта), кармавыя культуры, важнае значэнне мае лён, бульба. Жывёлагадоўля мае малочна-мясны кірунак.

У структуры перавозак важнейшае месца займаюць чыгуначны і аўтамабільны, а таксама трубаправодны транспарт.

Адміністрацыя

Старшыня аблвыканкама — Аляксандр Міхайлавіч Субоцін.

Сродкі масавай інфармацыі

Гл. таксама

Зноскі

Літаратура

  • Віцебская вобласць // Рэспубліка Беларусь : вобласці і раёны : энцыклапедычны даведнік / аўт.-склад. Л. В. Календа. — Мн., 2004. — С. 92-95.
  • Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Віцебская вобласць / рэдкал.: С. В. Марцэлеў [і інш.]. — Мн., 1985.
  • Регион. Витебская область. Время действий и преобразований = The region. Vitebsk region. The time of actions and transformations / ред.-сост. М. В. Шиманский, А. Ф. Градюшко; фото В. С. Стрелковский [и др.]. — Мн., 2006. — 196 с.

Спасылкі

Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні.
Дата публікацыі:
Vicebskaya voblasc administracyjna terytaryyalnaya adzinka Respublicy Belarus Razmeshchana na poynachy krainy y syarednim cyachenni Zahodnyaj Dzviny i vyarhoyyah Dnyapra Na yshodze myazhue sa Smalenskaj na poynachy z Pskoyskaj ablascyami Rasijskaj Federacyi na paynochnym zahadze z Latviyaj na zahadze z Litvoj i Grodzenskaj voblascyu na poydni z Minskaj i Magilyoyskaj ablascyami Administracyjny centr Vicebsk Vicebskaya voblascGerb ScyagKraina BelarusUvahodzic u Belarus 1991 Uklyuchae 21 rayon i 2 garady ablasnoga padparadkavannyaAdministracyjny centr VicebskData ytvarennya 15 studzenya 1938Kiraynik Alyaksandr Mihajlavich SubocinAficyjnaya mova belaruskaya ruskayaNaselnictva 1 studzenya 2021 1 120 364 zhyhary 5 e mesca Shchylnasc 30 7 chal km Ploshcha 40 1 tys 2 e mesca Vyshynyanad uzroynem mora Najvyshejshy punkt Voychaya gara 210 mChasavy poyas UTC 03 00Kod ISO 3166 2 BY VIKod aytam numaroy 2Aficyjny sajt Medyyafajly na Vikishovishchy Zmest 1 Gistoryya 2 Geraldyka 3 Relef i gidragrafiya 4 Klimat 5 Pryroda 6 Naselnictva 7 Gaspadarka 8 Administracyya 9 Srodki masavaj infarmacyi 10 Gl taksama 11 Znoski 12 Litaratura 13 SpasylkiGistoryya Pravic Vicebskaya voblasc BSSR u studzeni 1940 goda Vicebskaya voblasc BSSR u 1946 1954 gadah Vicebskaya voblasc utvorana 15 studzenya 1938 g U 1944 g zahodnyaya chastka voblasci byla daluchana da Polackaj voblasci u 1954 g yana byla znoy daluchana da Vicebskaj voblasci U 1960 g da Vicebskaj voblasci adyjshla paynochnaya chastka Maladzechanskaj voblasci z garadami Braslay i Pastavy u 1961 g Byagomlski rayon Minskaj voblasci paznej daluchany da Dokshyckaga Padzyalyaecca na 21 rayon U 1984 g na terytoryi voblasci znahodzilasya 19 garadoy 24 garadskiya pasyolki 2 rabochyya pasyolki U 1995 g u voblasci nalichvalasya 20 garadoy u t l 5 ablasnoga padparadkavannya 9 garadskih pasyolkay 225 selsavetay 2194 selskih naselenyh punktay U 2013 godze Orsha i Polack byli pazbayleny statusu garadoy ablasnoga padparadkavannya i byli ab yadnany z rayonami Geraldyka PravicAsnoyny artykul Gerb Vicebskaj voblasci Asnoyny artykul Scyag Vicebskaj voblasci 2 chervenya 2009 goda Vicebskaya voblasc aposhnyaj z regiyonay Belarusi atrymala svoj gerb i scyag Za asnovu suchasnaga gerba ablvykankam uzyay gerb Vicebskaj guberni 1856 goda Na gerbe adlyustravany konnik yaki yzdymae mech nad galavoj i trymae y ruce krugly tark chyrvonae syadlo na srebranym kani nakrytae zalatym kayrom Tark uzvenchany imperatarskaj karonaj z zalatymi dubovymi listami Prynyacce spradvechnaga hoc i zmenenaga pad chas isnavannya Rasijskaj imperyi gerba yosc daninaj pamyaci muzhnym vojnam shto zaginuli za rodnuyu zyamlyu Relef i gidragrafiya Pravic Karta Dlya relefa Vicebshchyny harakterna chargavanne yzvyshshay i nizin Amal usya terytoryya Vicebskaj voblasci razmeshchana y mezhah Belaruskaga Paazer ya Na poydni znahodzyacca Chashnickaya raynina i Verhnebyarezinskaya nizina Na yshodze Luchoskaya nizina Na paynochnym ushodze Surazhskaya nizina U centralnaj chastcy i na zahadze rasprasciraecca Polackaya nizina yakaya zajmae amal palavinu terytoryi Chverc terytoryi voblasci zajmayuc yzvyshshy i grady Arshanskae yzvyshsha Asvejskaya grada Braslayskaya grada Vicebskae yzvyshsha yago vyshynya dasyagae 295 m nad uzroynem mora Garadockae yzvyshsha Dokshyckae yzvyshsha Lukomskae yzvyshsha Neshchardayskae yzvyshsha Svyancyanskiya grady Ushacka Lepelskae yzvyshsha Voblasc zajmae pershae mesca y Belarusi pa shchylnasci rachnoj setki pa kolkasci i agulnaj ploshchy azyor Reki yakiya cyakuc pa terytoryi Vicebskaj voblasci adnosyacca da basejna Zahodnyaj Dzviny zajmayuc 80 ploshchy a taksama Dnyapra Nyomana Lovaci Najbolshyya z rek Zahodnyaya Dzvina z prytokami Usvyacha Obal Palata Drysa Kasplya Luchosa Ula Ushacha Dzisna taksama sudnahodny Dnyapro Na terytoryi voblasci byaruc pachatak prytoki Dnyapra Byarezina i Druc U voblasci bolsh za 2 8 tys azyor Najbolshyya pa ploshchy Asvejskae vozera Lukomskae vozera a taksama Drysvyaty Dryvyaty Neshcharda Snudy Ezyaryshcha Strusta Absterna Sosna Dobryna i insh Klimat PravicKlimat u voblasci ymerana kantynentalny zima adnosna pracyaglaya i maroznaya leta haladnavatae i vilgotnae U studzeni syarednyaya temperatura pavetra skladae ad 6 5 C na zahadze da 8 5 C na yshodze U lipeni kalya 17 18 C Za god na rayninah vypadae 600 mm apadkay na yzvyshshah da 750 mm Kalya 70 apadkay vypadae y cyopluyu paru goda Vegetacyjny peryyad doyzhycca 180 190 sutak Pryroda PravicU skladze selskagaspadarchyh zyamel peravazhayuc dzyarnova padzolistyya gleby suglinistyya i supyaschanyya a taksama dzyarnovyya zabalochanyya dzyarnova padzolistyya zabalochanyya gleby i tarfyana balotnyya gleby harakterna mazaichnasc i zavalunenasc glebay Bolsh za trecyuyu chastku terytoryi voblasci pakryvayuc lyasy u Polackim i Rasonskim rayonah lyasistasc peravyshae 50 Galoynyya lesaytvaralnyya parody hvoya zvychajnaya i elka eyrapejskaya harakterny taksama byaroza pavislaya volha sheraya asina Pad balotami znahodzicca kalya 6 terytoryi Baloty verhavoga i nizinnaga typu u znachnaj stupeni asushanyya Na terytoryi voblasci znahodzicca nacyyanalny park Braslayskiya azyory Byarezinski biyasferny zapavednik chastkova Naselnictva Pravic Naradzhalnasc pa rayonah voblasci Dlya Vicebskaj voblasci harakterna zmyanshenne kolkasci naselnictva 1995 1438 8 tys 2003 1334 5 tys 2007 1273 3 tys 2009 1230 8 tys 1 2011 1217 1 tys 2 Garadskoe naselnictva skladae 73 selskae 27 2009 Zhanochae naselnictva skladae 53 7 muzhchynskae 46 3 2009 Da pracazdolnaga naselnictva adnosicca 780938 zhyharoy voblasci ci 61 7 2009 Najbujnejshyya garady 2011 Vicebsk 362 6 tys chal Orsha 132 3 Navapolack 105 1 Polack 83 8 Nacyyanalny sklad naselnictva 1999 1 belarusy 82 0 2 ruskiya 13 6 3 ukraincy 1 6 4 palyaki 1 5 Belarusy y voblasci gt 90 85 90 80 85 lt 80 64 59 Ruskiya y voblasci gt 15 15 51 10 15 8 10 5 8 lt 5 Palyaki y voblasci gt 5 18 66 2 5 1 2 0 5 1 lt 0 5 Gaspadarka PravicU gaspadarchym komplekse vazhnae mesca zajmae pramyslovasc Vicebskaya voblasc specyyalizuecca na vytvorchasci pradukcyi naftaperapracoychaj AAT Naftan mashynabudaynichaj himichnaj drevaapracoychaj lyogkaj harchovaj galin U Novalukomli pracue samaya magutnaya na Belarusi Lukomskaya DRES Na Vicebshchyne vyroshchavyucca zbozhzhavyya yachmen zhyta karmavyya kultury vazhnae znachenne mae lyon bulba Zhyvyolagadoylya mae malochna myasny kirunak U struktury peravozak vazhnejshae mesca zajmayuc chygunachny i aytamabilny a taksama trubapravodny transpart Administracyya PravicStarshynya ablvykankama Alyaksandr Mihajlavich Subocin Srodki masavaj infarmacyi PravicDzyarzhaynaya gazeta Vitebskie vesti Teleradyyokampaniya Vicebsk Radyyostancyi Radyyo Vicebsk Vicebsk 91 2 FM Radyyo Skif Orsha 99 9 FMGl taksama PravicVicebskae knyastva Druckae knyastva Polackae knyastva Vicebskae vayavodstva Polackae vayavodstva Vicebskaya gubernya Polackaya gubernya Vicebski ablasny kamitet KP BelarusiZnoski Aficyjnyya dadzenyya Nacyyanalnaga statystychnaga kamiteta RB na 14 10 2009 Nacyyanalny statystychny kamitet Respubliki Belarus Sacyyalna ekanamichny stan Respubliki Belarus u studzeni zhniyni 2011 g razdzel VIIILitaratura PravicVicebskaya voblasc Respublika Belarus voblasci i rayony encyklapedychny davednik ayt sklad L V Kalenda Mn 2004 S 92 95 Zbor pomnikay gistoryi i kultury Belarusi Vicebskaya voblasc redkal S V Marceley i insh Mn 1985 Region Vitebskaya oblast Vremya dejstvij i preobrazovanij The region Vitebsk region The time of actions and transformations red sost M V Shimanskij A F Gradyushko foto V S Strelkovskij i dr Mn 2006 196 s Spasylki PravicVicebskaya voblasc na aficyjnym sajce Respubliki Belarus Arhivavana 28 snezhnya 2010 Vicebski ablvykankam rusk Vicebskaya voblasc garady i vyoski Fota slavutascyay Praekt Vicebskaj ablasnoj bibliyateki PRYDZVINSKI KRAJ GISTORYYa I SUChASNASC Arhivavana 14 snezhnya 2013 Vicebsk i voblasc na Akavice nedastupnaya spasylka Vydatnyya myasciny na partale globustut by rusk Mapa Vicebskaj voblasci na emaps online rusk Uzyata z https be wikipedia org w index php title Vicebskaya voblasc amp oldid 4500392