www.wikidata.be-by.nina.az

Юстас Паляцкіс Ю стас Паля цкіс літ Justas Paleckis 10 22 студзеня 1899 Цяльшы Ковенская губерня Расійская імперыя 26 ст

Юстас Паляцкіс

Ю́стас Паля́цкіс (літ.: Justas Paleckis; 10 (22) студзеня 1899, Цяльшы, Ковенская губерня, Расійская імперыя — 26 студзеня 1980, Вільнюс, Літоўская ССР, СССР) — літоўскі журналіст, савецкі палітычны дзеяч. Кароткачасова выконваў абавязкі прэзідэнта Літвы пасля савецкага ўварвання ў 1940 годзе.

Юстас Паляцкіс
літ.: Justas Paleckis
Старшыня Прэзідыума Вярхоўнага Савета Літоўскай ССР
25 жніўня 1940 — 14 красавіка 1967
Пераемнік Матэюс Шумаўскас
Папярэднік Антанас Мяркіс
Пераемнік Альгірдас Бразаўскас
Прэм’ер-міністр Літоўскай рэспублікі
17 чэрвеня 1940 — 24 чэрвеня 1940
Папярэднік Антанас Мяркіс
Пераемнік Вінцас Крэве-Міцкявічус
Нараджэнне 10 (22) студзеня 1899
Смерць 26 студзеня 1980(1980-01-26) (81 год)
Месца пахавання
Бацька Ігнас Паляцкіс
Маці Она Петраўскайце
Дзеці Вільнюс, Юстас, Сігіта, Герута, Віта
Нацыянальнасць літовец
Веравызнанне атэізм
Партыя КПСС
Член у
Адукацыя
Дзейнасць палітык, паэт, журналіст, перакладчык
Навуковая дзейнасць
Навуковая сфера паэзія, журналістыка, пераклад і палітыка
Узнагароды

 Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія правіць

Нарадзіўся ў сям’і каваля. З 1915 — працоўны, потым служка ў Рызе, з 1922 года — настаўнік. Быў заснавальнікам і рэдактарам літоўскай газеты «Naujas Žodis», выдаванай у Рызе. Супрацоўнічаў у перыёдыках Літвы. У 1926—1927 працаваў дырэктарам літоўскага дзяржаўнага агенцтва навін ELTA, пасля ваеннага перавароту быў звольнены.

Навучаўся ў ковенскім Літоўскім універсітэце (1926—1928), працаваў журналістам. У 1931 наладзіў сувязі з падпольнай кампартыяй Літвы, у 1937 быў абраны сябрам Антыфашысцкага камітэта Каўнаса, у 1939 арыштаваны і пасаджаны ў канцлагер.

Пасля таго, як у выніку акупацыі краіны Саветамі прэзідэнт Антанас Смятона збег у Злучаныя Штаты, яго абавязкі перайшлі да прэм’ер-міністра Антанаса Мяркіса. На наступны дзень пасля ад’езду Смятоны Мяркіс абвясціў пра фармальнае звяржэнне яго з пасады і прызначыў прэм’ер-міністрам Паляцкіса. Адначасна Мяркіс адмовіўся ад пасады прэзідэнта, што перадавала яго паўнамоцтвы Юстасу Паляцкісу. Гэта дало падставу сумнявацца ў законнасці ўсіх гэтых перастановак, паколькі Смятона не складваў паўнамоцтваў прэзідэнта.

Прызначэнне Паляцкіса прэм’ер-міністрам было праведзенае з ухвалы савецкае пасольства ў Каўнасе, паколькі ў гэты час у Літве ўжо прысутнічалі савецкія войскі. Прысланы з Масквы намеснік наркама замежных спраў СССР Уладзімір Дзеканозаў каардынаваў дзейнасць праз Літоўскую камуністычную партыю, а кабінет міністраў Паляцкіса выконваў адміністрацыйную функцыю. На загад з Масквы марыянетачны ўрад Паляцкіса прызначыў на 14—15 ліпеня выбары ў Народны сойм з мэтай легалізаваць далучэнне Літвы да СССР. Кандыдатамі на выбарах маглі быць толькі камуністы і іх саюзнікі. 21 ліпеня абраны парламент сабраўся дзеля абмеркавання адзінага пытання па ўваходзе ў Савецкі Саюз, што было падтрымана адзінагалосна.

У 1940—1966 гадах — член ЦК і Бюро ЦК КП Літвы. У ЛітССР Паляцкіс заняў пасаду старшыні прэзідыуму Вярхоўнага Савета. На гэтай пасадзе ён асабіста падпісваў загады па масавай дэпартацыі. Так, з яго згоды Мяркіс і міністр замежных спраў незалежнай Літоўскай рэспублікі Юозас Урбшыс былі высланы ў РСФСР. Да 1953 года ў Сібір, Запаляр’е і Сярэднюю Азію былі дэпартаваны каля 132 000 грамадзян.

З пачаткам нямецкага наступу на Савецкі Саюз Паляцкіс эвакуіраваны. У 1941—1966 — намеснік старшыні Прэзідыуму Вярхоўнага Савета СССР. З 1955 — прадстаўнік у Савеце Міжпарламенцкага саюза, у 1966—1970 — старшыня Савета Нацыянальнасцей Вярхоўнага Савета СССР.

Дэлегат XIX, XX, XXI, XXII, XXIII з’ездаў КПСС, на якіх быў абраны кандыдатам у сябры ЦК. Дэпутат Вярхоўнага Савета СССР 1—8-га скліканняў. З 1970 года на пенсіі.

Сям’я правіць

Жонка Генавайце Паляцкене. Пяцёра дзяцей — сыны Вільнюс і Юстас, дачкі Сігіта, Герута, Віта.

Узнагароды правіць

Заўвагі правіць

  1. Палецкис Юстас Игнович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
  2. Justas Paleckis // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741"></a>
  3. ↑ Czech National Authority Database Праверана 7 лістапада 2022.
    <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>
  4. Архіўная копія (англ.)(недаступная спасылка). Office of the President of the Republic of Lithuania. з першакрыніцы 22 снежня 2014. Праверана 5 снежня 2014.

Спасылкі правіць

Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні.
Дата публікацыі:
Yu stas Palya ckis lit Justas Paleckis 10 22 studzenya 1899 Cyalshy Kovenskaya gubernya Rasijskaya imperyya 26 studzenya 1980 Vilnyus Litoyskaya SSR SSSR litoyski zhurnalist savecki palitychny dzeyach Karotkachasova vykonvay abavyazki prezidenta Litvy paslya saveckaga yvarvannya y 1940 godze Yustas Palyackislit Justas Paleckis Starshynya Prezidyuma Vyarhoynaga Saveta Litoyskaj SSR25 zhniynya 1940 14 krasavika 1967 Peraemnik Mateyus Shumayskas Prezident Litvy17 chervenya 1940 3 zhniynya 1940 Papyarednik Antanas Myarkis Peraemnik Algirdas Brazayskas Prem er ministr Litoyskaj respubliki17 chervenya 1940 24 chervenya 1940 Papyarednik Antanas Myarkis Peraemnik Vincas Kreve Mickyavichus Naradzhenne 10 22 studzenya 1899 Celshy Celshayski pavet Kovenskaya gubernya Rasijskaya imperyya 1 Smerc 26 studzenya 1980 1980 01 26 2 81 god Vilnyus Vilnyuskae garadskoe samakiravanne Litoyskaya SSR SSSR Mesca pahavannya Antakalniskiya mogilki Backa Ignas Palyackis Maci Ona Petrayskajce Dzeci Vilnyus Yustas Sigita Geruta Vita Nacyyanalnasc litovec Veravyznanne ateizm Partyya KPSS Chlen u CK KPSS Adukacyya Universitet Vitayta Vyalikaga Dzejnasc palityk paet zhurnalist perakladchyk Navukovaya dzejnasc Navukovaya sfera paeziya 3 zhurnalistyka 3 peraklad 3 i palityka 3 Uznagarody Medyyafajly na Vikishovishchy Zmest 1 Biyagrafiya 2 Syam ya 3 Uznagarody 4 Zayvagi 5 SpasylkiBiyagrafiya pravicNaradziysya y syam i kavalya Z 1915 pracoyny potym sluzhka y Ryze z 1922 goda nastaynik Byy zasnavalnikam i redaktaram litoyskaj gazety Naujas Zodis vydavanaj u Ryze Supracoynichay u peryyodykah Litvy U 1926 1927 pracavay dyrektaram litoyskaga dzyarzhaynaga agenctva navin ELTA paslya vaennaga peravarotu byy zvolneny Navuchaysya y kovenskim Litoyskim universitece 1926 1928 pracavay zhurnalistam U 1931 naladziy suvyazi z padpolnaj kampartyyaj Litvy u 1937 byy abrany syabram Antyfashysckaga kamiteta Kaynasa u 1939 aryshtavany i pasadzhany y kanclager Paslya tago yak u vyniku akupacyi krainy Savetami prezident Antanas Smyatona zbeg u Zluchanyya Shtaty yago abavyazki perajshli da prem er ministra Antanasa Myarkisa Na nastupny dzen paslya ad ezdu Smyatony Myarkis abvyasciy pra farmalnae zvyarzhenne yago z pasady i pryznachyy prem er ministram Palyackisa Adnachasna Myarkis admoviysya ad pasady prezidenta shto peradavala yago paynamoctvy Yustasu Palyackisu Geta dalo padstavu sumnyavacca y zakonnasci ysih getyh perastanovak pakolki Smyatona ne skladvay paynamoctvay prezidenta 4 Pryznachenne Palyackisa prem er ministram bylo pravedzenae z uhvaly saveckae pasolstva y Kaynase pakolki y gety chas u Litve yzho prysutnichali saveckiya vojski Pryslany z Maskvy namesnik narkama zamezhnyh spray SSSR Uladzimir Dzekanozay kaardynavay dzejnasc praz Litoyskuyu kamunistychnuyu partyyu a kabinet ministray Palyackisa vykonvay administracyjnuyu funkcyyu Na zagad z Maskvy maryyanetachny yrad Palyackisa pryznachyy na 14 15 lipenya vybary y Narodny sojm z metaj legalizavac daluchenne Litvy da SSSR Kandydatami na vybarah magli byc tolki kamunisty i ih sayuzniki 21 lipenya abrany parlament sabraysya dzelya abmerkavannya adzinaga pytannya pa yvahodze y Savecki Sayuz shto bylo padtrymana adzinagalosna U 1940 1966 gadah chlen CK i Byuro CK KP Litvy U LitSSR Palyackis zanyay pasadu starshyni prezidyumu Vyarhoynaga Saveta Na getaj pasadze yon asabista padpisvay zagady pa masavaj departacyi Tak z yago zgody Myarkis i ministr zamezhnyh spray nezalezhnaj Litoyskaj respubliki Yuozas Urbshys byli vyslany y RSFSR Da 1953 goda y Sibir Zapalyar e i Syarednyuyu Aziyu byli departavany kalya 132 000 gramadzyan Z pachatkam nyameckaga nastupu na Savecki Sayuz Palyackis evakuiravany U 1941 1966 namesnik starshyni Prezidyumu Vyarhoynaga Saveta SSSR Z 1955 pradstaynik u Savece Mizhparlamenckaga sayuza u 1966 1970 starshynya Saveta Nacyyanalnascej Vyarhoynaga Saveta SSSR Delegat XIX XX XXI XXII XXIII z ezday KPSS na yakih byy abrany kandydatam u syabry CK Deputat Vyarhoynaga Saveta SSSR 1 8 ga sklikannyay Z 1970 goda na pensii Syam ya pravicZhonka Genavajce Palyackene Pyacyora dzyacej syny Vilnyus i Yustas dachki Sigita Geruta Vita Uznagarody pravicGeroj Sacyyalistychnaj Pracy 1969 6 ordenay Lenina Orden Ajchynnaj vajny 1 j stupeni Orden Druzhby naroday medaliZayvagi pravic Paleckis Yustas Ignovich Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya 1969 Praverana 28 verasnya 2015 lt a href https wikidata org wiki Track Q5061737 gt lt a gt lt a href https wikidata org wiki Track Q17378135 gt lt a gt Justas Paleckis Encyclopaedia Britannica Praverana 9 kastrychnika 2017 lt a href https wikidata org wiki Track Q5375741 gt lt a gt a b v g d e yo zh Czech National Authority Database Praverana 7 listapada 2022 lt a href https wikidata org wiki Track Q13550863 gt lt a gt Arhiynaya kopiya angl nedastupnaya spasylka Office of the President of the Republic of Lithuania Arhivavana z pershakrynicy 22 snezhnya 2014 Praverana 5 snezhnya 2014 Spasylki pravicGeroi krainy rusk Uzyata z https be wikipedia org w index php title Yustas Palyackis amp oldid 4523833