Валгаград

Валгаград (руск.: Волгоград; да 1925 — Царыцын, да 1961 — Сталінград) — горад (з 1780 года) у Расіі, адміністрацыйны цэнтр Валгаградскай вобласці. Насельніцтва 1 001 183 чалавек (2022, 15-е месца ў Расіі). Найбуйнейшы прамысловы горад у Ніжнім Паволжы.

Горад Валгаград руск.: Волгоград Герб Сцяг^[d] Краіна  Расія Суб’ект федэрацыі Валгаградская вобласць Муніцыпальны раён гарадская акруга горад Валгаград Каардынаты 48°42′ пн. ш. 44°29′ у. д.^HGЯO Кіраўнік Андрэй Касалапаў^[d] Заснаваны 1589 Першае згадванне 1579 Горад з 1780 Плошча 565 км² Вышыня цэнтра −12…156 м Водныя аб’екты Волга Насельніцтва ▲ 1 018 790 чалавек (2010) Шчыльнасць 1695 чал./км² Часавы пояс UTC+4 Тэлефонны код +7 844 Паштовыя індэксы 400001—400138 Аўтамабільны код 34 Код АКАТП 18401000000 Афіцыйны сайт volgadmin.ru Валгаград на карце Расіі ±

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Горад размешчаны на правым беразе ракі Волгі ў яе ніжнім цячэнні. Працягнуўся ўздоўж берага ракі на 90 км.

Гісторыя

Горад заснаваны ў XVI стагоддзі на востраве, насупраць ўпадзення р. Царыцы ў Волгу, для абароны волжскага шляху на стыку Волгі і Дона. У пачатку XVII стагоддзя Царыцын згарэў; ізноў пабудаваны ў 1615 годзе на правым беразе Волгі. У XVII—XVIII стагоддзях Царыцын з’яўляўся буйным цэнтрам паўстанняў: у маі 1670 года горад быў захоплены атрадамі Сцяпана Разіна, у жніўні 1774 года войскі Емяльяна Пугачова разбілі пад Царыцынам буйны атрад царскіх войскаў. З 1782 года павятовы горад Саратаўскай губерні. У XIX стагоддзі былі пабудаваны найбуйнейшая на Волзе нафтабаза таварыства Нобель, кацельныя майстэрні француза Баро, Урала-Волжскі металургічны завод (1898) і інш. У другой палове XIX стагоддзя праз Царыцын прайшла чыгунка і ён ператварыўся ў буйны чыгуначны вузел, звязаны з цэнтрам Расіі, Данбасам, Каўказам.

Транспарт

• Валгаградскі хуткасны трамвай

Вядомыя асобы

Асноўны артыкул: Вядомыя асобы Валгаграда

• Алена Гаджыеўна Ісінбаева — расійская спартсменка.
• Галіна Уладзіміраўна Палянская (нар. 1950) — беларускі архітэктар.
• Генадзь Васілевіч Рымскі — беларускі вучоны і педагог.
• Вераніка Уладзіміраўна Стоцкая (нар. 1967) — беларускі архітэктар.
• Ганна Васільеўна Чапман — агент расійскай разведкі.
• Віктар Іванавіч Башмакоў (нар. 1933) — фізік. Доктар фізіка-матэматычных навук (1987), прафесар (1990).

Славутасці

• Цэнтральны парк культуры і адпачынку

Заўвагі

1. В границах городского округа с включением территорий населённых пунктов, находящихся за пределами городской черты и подчинённых мэрии Волгограда — 881,55 км²
2. данные на 1 января 2010 г. без учёта расширения городской черты в марте 2010; население города с учётом территории, впоследствии включённой в его черту, составляло 1 014 933 чел на 1.01.2010
3. Рустам Гайфуллин.. Нашли землю за Волгой (нявызн.). Коммерсантъ (Волгоград) № 43 (4341) (13 марта 2010). Праверана 12 апреля 2010.

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 3: Беларусы — Варанец / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 3. — 511 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0068-4 (т. 3).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Валгаград