www.wikidata.be-by.nina.az

Касмічная эрозія абагульняючая назва для апісання працэсаў якія ўздейнічаюць на любое цела якое знаходзіцца ў агрэсіўным

Касмічная эрозія

Касмічная эрозія — абагульняючая назва для апісання працэсаў, якія ўздейнічаюць на любое цела, якое знаходзіцца ў агрэсіўным асяроддзі адкрытага космасу. Шчыльныя целы (уключаючы Месяц, Меркурый, астэроіды, каметы, і некаторыя са спадарожнікаў іншых планет) згадваюць шматлікія працэсы эрозіі:

  • уплыў галактычнага і сонечнага касмічнага выпраменьвання,
  • уплыў часціц сонечнага ветру,
  • бамбардыроўка метэарытамі і мікраметэарытамі.
Ілюстрацыя розных відаў касмічнай эрозіі

Вывучэнне працэсаў касмічнай эрозіі надзвычай важнае, бо гэтыя працэсы закранаюць фізічныя і аптычныя ўласцівасці паверхняў шматлікіх платарных целаў. Менавіта таму важна разумець той уплыў, які аказваюць працэсы эрозіі на касмічныя целы, каб правільна інтэрпрэтаваць звесткі, атрыманыя з даследчых зондаў.

Гісторыя правіць

Касмічная эрозія на кавалке зерня месяцавай глебы 10084

Большая частка нашых ведаў аб працэсах касмічнай эрозіі паступае з даследванняў месяцавых ўзораў, здабытых экіпажамі "Апалонаў", асабліва рэгаліту. Сталы струмень высокаэнергетычных часціц і мікраметэарытаў, поруч з вялікімі метэарытамі, дробніць, распыляе і выпарае кампаненты месяцавай глебы.

Першымі прадуктамі эрозіі, якія былі прызнаныя ў месяцавых грунтах, сталі «аглютынаты». Яны ўтвараюцца, калі мікраметэарыты плавяць невялікую колькасць матэрыяла, які ўтрымлівае атачаючыя шкляныя і мінеральныя фрагменты, у адзіную шклопадобную масу памерам ад некалькіх мікрон да некалькіх міліметраў. Аглютынаты вельмі распаўсюджаны ў месяцавай глебе, складаючы 60—70 %. Гэтыя россыпы часціц здаюцца цёмнымі чалавечаму воку галоўным чынам з-за прысутнасці наначасціц жалеза.

Касмічная эрозія павверхні Месяца адлюстроўвае на асобных зернях глебы (шклопадобныя ўсплескі) сляды сонечных успышак, звязвае вадарод, гелій, іншыя газы. У 1990-е гады дзякуючы выкарыстанню палепшаных даследчых метадаў і інчтрументыў, такіх як электронны мікраскоп, адкрытыя вельмі тонкія налёты (60—200 нм), якія развіваюцца на асобных зернях месяцавай глебы ў выніку ўздзеяння пароў ад суседніх зерняў, якія перажылі ўдар мікраметэарыту і разбурэнне.

Гэтыя працэсы эрозіі маюць вялікі ўплыў на спектральныя ўласцівасці месяцавага грунту, асабліва ў ультрафіялетавым, бычным, кароткахвалевым інфрачырвоным святле. Такія спектральныя змены былі ў істотнай ступені выкліканы ўключэннямі наначасціц жалеза, якія з'яўляюцца распаўсюджаным кампанентам і аглютынуюць у грунтовых корках. Гэтыя драбнюткія (адзін да некалькіх сотняў мілімікронаў у дыяметры) бурбалкі металічнага жалеза з'яўляюцца, калі распадаюцца жалезаўтрымальныя карысныя выкапні (напрыклад, олівін і піраксен).

Уплыў на спектр правіць

Спектральныя эфекты касмічнай эрозіі, з удзелам жалезістых корак, праяўляюцца траяк. Паколькі паверхня Месяца становіцца больш цёмнай, то яе альбеда змяньшаецца. Пачырваненне грунту павялічвае каэфіцыент адлюстравання доўгіх хваляў спектру. Таксама памяньшаецца глыбінЯ дыягнастычных паглынальных груп спектру. Эфект пацямнення, выкліканы касмічнай эрозіяй, добра заўважны падчас назірання месяцавых кратараў. У маладых кратараў маюцца яркія сістэмы «промняў», таму што метэарыты выкінулі на паверхню падмесяцавыя пароды глебы, але з цягам часу гэтыя "промні" знікаюць, бо працэчы эрозіі зацямняюць матэрыял.

Касмічная эрозія на Меркурыі правіць

Умовы на Меркурыі істотна адрозніваюцца ад умоў на Месяцы. З аднаго боку, тут больш высокія тэмпературы удзень (дзённая тэмпература паверхні ~100 °C для Месяца, ~425 °C для Меркурыя) і больш халодныя ночы, якія могуць мацней уплываць на эрозію. Акрамя таго, з-за свайго месцазнаходжання ў Сонечнай сістэме Меркурый найшмат мацней бамбардуецца мікраметэарытамі, якія ўзаемадзейнічаюць з планетай пры значна большых хуткасцях, чым на Месяцы. Дзякуючы гэтаму эрозія паверхневага пласта на Меркурыі адбываецца больш інтэнсіўна. Калі прыняць уздзеянне касмічнай эрозіі на Месяцы за адзінку, то эфекты эрозіі на Меркурыі, як чакаецца, будуць роўныя 13,5 адзінкам для аплаўлення парод на паверхні і 19,5 адзінкам пры іх выпарэнні.

Касмічная эрозія астэроідаў правіць

Насычаная каляровая выява астэроіду Іда ілюструе эфект касмічнай эрозіі

Роберт Джэдык (Robert Jedicke) і яго даследчая група з Інстытута астраноміі Гавайскага ўніверсітэту упершыню даказалі змяненне колеру астэроідаў у залежнасці ад узросту іх паверхні. На выснове гэтага назірання Дэвид Несворны (David Nesvorny) ў Паўднёва-заходнім навукова-даследчым інстытуце (англ.) Боўлдэра ўжыў некалькі спосабаў вызначэння ўзросту астэроідаў. Дакладныя звесткі аб колеры больш чым 100 тысяч астэроідаў былі атрыманыя і ўнесены ў каталог Зелко Івежычам (Zeljko Ivezic) з Вашынгтонскага ўніверсітэту і Марыа Джурыкам (Mario Juric) из Прынстанскага ўніверсітэту, у працэсе рэалізацыі праграмы Слоанаўскага лічбавага агляду неба.

Гэтыя даследванні дапамаглі рашыць даўнюю праблему ў адрозненні колера паміж метэарытамі (звычайнымі хандрытамі) і астэроідамі, аскепкамі якіх яны меркавана з'яўляліся. Хандрыты як маладыя ўтварэнні маюць сіняваты колер, а астэроіды — пераважна чырванаваты. Сіневатыя вобласці на астэроідах зараз тлумачацца «астэроідатрусамі» і аднояна нядаўнімі ўдарамі метэарытаў, якія агаляюць свежыя пласты глебы.

Гл. таксама правіць

  • Эрозія

Зноскі

  1. Heiken, Grant (1991). Lunar sourcebook: a user's guide to the moon (1. publ. ed.). Cambridge [u.a.]: Cambridge Univ. Press. ISBN 978-0521334440.
  2. Keller, L. P; McKay, D. S. (1997). "The nature and origin of rims on lunar soil grains". Geochimica et Cosmochimica Acta. 61 (11): 2331–2341. Bibcode:1997GeCoA..61.2331K. doi:10.1016/S0016-7037(97)00085-9. {{cite journal}}: Невядомы параметр |month= ігнараваны (даведка)
  3. Noble, Sarah (2007). "An experimental approach to understanding the optical effects of space weathering". Icarus. 192: 629–642. Bibcode:[https://ui.adsabs.harvard.edu/abs/2007 I car..192..629N 2007 I car..192..629N]. doi:10.1016/j.icarus.2007.07.021. {{cite journal}}: line feed character у |bibcode= на пазіцыі 5 (даведка); Невядомы параметр |coauthors= ігнараваны (прапануецца |author=) (даведка); Невядомы параметр |month= ігнараваны (даведка); Праверце |bibcode= length (даведка)
  4. Pieters, C. M.; Fischer, E. M.; Rode, O.; Basu, A. (1993). "Optical Effects of Space Weathering: The Role of the Finest Fraction". Journal of Geophysical Research. 98 (E11): 20, 817–20, 824. Bibcode:1993JGR....9820817P. doi:10.1029/93JE02467. ISSN 0148-0227). {{cite journal}}: Праверце значэнне |issn= (даведка)
  5. Cintala, Mark J. (1992). "Impact-Induced Thermal Effects in the Lunar and Mercurian Regoliths". Journal of Geophysical Research. 97 (E1): 947–973. doi:10.1029/91JE02207. ISSN 0148-0227. {{cite journal}}: Невядомы параметр |month= ігнараваны (даведка)
  6. University of Hawaii Astronomer and Colleagues Find Evidence That Asteroids Change Color as They Age
Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні.
Дата публікацыі:
Kasmichnaya eroziya abagulnyayuchaya nazva dlya apisannya pracesay yakiya yzdejnichayuc na lyuboe cela yakoe znahodzicca y agresiynym asyaroddzi adkrytaga kosmasu Shchylnyya cely uklyuchayuchy Mesyac Merkuryj asteroidy kamety i nekatoryya sa spadarozhnikay inshyh planet zgadvayuc shmatlikiya pracesy erozii uplyy galaktychnaga i sonechnaga kasmichnaga vypramenvannya uplyy chascic sonechnaga vetru bambardyroyka metearytami i mikrametearytami Ilyustracyya roznyh viday kasmichnaj erozii Vyvuchenne pracesay kasmichnaj erozii nadzvychaj vazhnae bo getyya pracesy zakranayuc fizichnyya i aptychnyya ylascivasci paverhnyay shmatlikih platarnyh celay Menavita tamu vazhna razumec toj uplyy yaki akazvayuc pracesy erozii na kasmichnyya cely kab pravilna interpretavac zvestki atrymanyya z dasledchyh zonday Zmest 1 Gistoryya 2 Uplyy na spektr 3 Kasmichnaya eroziya na Merkuryi 4 Kasmichnaya eroziya asteroiday 5 Gl taksama 6 ZnoskiGistoryya pravic nbsp Kasmichnaya eroziya na kavalke zernya mesyacavaj gleby 10084Bolshaya chastka nashyh veday ab pracesah kasmichnaj erozii pastupae z dasledvannyay mesyacavyh yzoray zdabytyh ekipazhami Apalonay asabliva regalitu Staly strumen vysokaenergetychnyh chascic i mikrametearytay poruch z vyalikimi metearytami drobnic raspylyae i vyparae kampanenty mesyacavaj gleby Pershymi praduktami erozii yakiya byli pryznanyya y mesyacavyh gruntah stali aglyutynaty Yany ytvarayucca kali mikrametearyty plavyac nevyalikuyu kolkasc materyyala yaki ytrymlivae atachayuchyya shklyanyya i mineralnyya fragmenty u adzinuyu shklopadobnuyu masu pameram ad nekalkih mikron da nekalkih milimetray Aglyutynaty velmi raspaysyudzhany y mesyacavaj glebe skladayuchy 60 70 1 Getyya rossypy chascic zdayucca cyomnymi chalavechamu voku galoynym chynam z za prysutnasci nanachascic zhaleza Kasmichnaya eroziya pavverhni Mesyaca adlyustroyvae na asobnyh zernyah gleby shklopadobnyya yspleski slyady sonechnyh uspyshak zvyazvae vadarod gelij inshyya gazy U 1990 e gady dzyakuyuchy vykarystannyu palepshanyh dasledchyh metaday i inchtrumentyy takih yak elektronny mikraskop adkrytyya velmi tonkiya nalyoty 60 200 nm yakiya razvivayucca na asobnyh zernyah mesyacavaj gleby y vyniku yzdzeyannya paroy ad susednih zernyay yakiya perazhyli ydar mikrametearytu i razburenne 2 Getyya pracesy erozii mayuc vyaliki yplyy na spektralnyya ylascivasci mesyacavaga gruntu asabliva y ultrafiyaletavym bychnym karotkahvalevym infrachyrvonym svyatle Takiya spektralnyya zmeny byli y istotnaj stupeni vyklikany yklyuchennyami nanachascic zhaleza yakiya z yaylyayucca raspaysyudzhanym kampanentam i aglyutynuyuc u gruntovyh korkah 3 Getyya drabnyutkiya adzin da nekalkih sotnyay milimikronay u dyyametry burbalki metalichnaga zhaleza z yaylyayucca kali raspadayucca zhalezaytrymalnyya karysnyya vykapni napryklad olivin i piraksen Uplyy na spektr pravicSpektralnyya efekty kasmichnaj erozii z udzelam zhalezistyh korak prayaylyayucca trayak Pakolki paverhnya Mesyaca stanovicca bolsh cyomnaj to yae albeda zmyanshaecca Pachyrvanenne gruntu pavyalichvae kaeficyent adlyustravannya doygih hvalyay spektru Taksama pamyanshaecca glybinYa dyyagnastychnyh paglynalnyh grup spektru 4 Efekt pacyamnennya vyklikany kasmichnaj eroziyaj dobra zayvazhny padchas nazirannya mesyacavyh krataray U maladyh krataray mayucca yarkiya sistemy promnyay tamu shto metearyty vykinuli na paverhnyu padmesyacavyya parody gleby ale z cyagam chasu getyya promni znikayuc bo pracechy erozii zacyamnyayuc materyyal Kasmichnaya eroziya na Merkuryi pravicUmovy na Merkuryi istotna adroznivayucca ad umoy na Mesyacy Z adnago boku tut bolsh vysokiya temperatury udzen dzyonnaya temperatura paverhni 100 C dlya Mesyaca 425 C dlya Merkuryya i bolsh halodnyya nochy yakiya moguc macnej uplyvac na eroziyu Akramya tago z za svajgo mescaznahodzhannya y Sonechnaj sisteme Merkuryj najshmat macnej bambarduecca mikrametearytami yakiya yzaemadzejnichayuc z planetaj pry znachna bolshyh hutkascyah chym na Mesyacy Dzyakuyuchy getamu eroziya paverhnevaga plasta na Merkuryi adbyvaecca bolsh intensiyna Kali prynyac uzdzeyanne kasmichnaj erozii na Mesyacy za adzinku to efekty erozii na Merkuryi yak chakaecca buduc roynyya 13 5 adzinkam dlya aplaylennya parod na paverhni i 19 5 adzinkam pry ih vyparenni 5 Kasmichnaya eroziya asteroiday pravic nbsp Nasychanaya kalyarovaya vyyava asteroidu Ida ilyustrue efekt kasmichnaj eroziiRobert Dzhedyk Robert Jedicke i yago dasledchaya grupa z Instytuta astranomii Gavajskaga yniversitetu upershynyu dakazali zmyanenne koleru asteroiday u zalezhnasci ad uzrostu ih paverhni Na vysnove getaga nazirannya Devid Nesvorny David Nesvorny y Paydnyova zahodnim navukova dasledchym instytuce angl Boyldera yzhyy nekalki sposabay vyznachennya yzrostu asteroiday Dakladnyya zvestki ab kolery bolsh chym 100 tysyach asteroiday byli atrymanyya i yneseny y katalog Zelko Ivezhycham Zeljko Ivezic z Vashyngtonskaga yniversitetu i Marya Dzhurykam Mario Juric iz Prynstanskaga yniversitetu u pracese realizacyi pragramy Sloanayskaga lichbavaga aglyadu neba Getyya dasledvanni dapamagli rashyc daynyuyu prablemu y adroznenni kolera pamizh metearytami zvychajnymi handrytami i asteroidami askepkami yakih yany merkavana z yaylyalisya Handryty yak maladyya ytvarenni mayuc sinyavaty koler a asteroidy peravazhna chyrvanavaty Sinevatyya voblasci na asteroidah zaraz tlumachacca asteroidatrusami i adnoyana nyadaynimi ydarami metearytay yakiya agalyayuc svezhyya plasty gleby 6 Gl taksama pravicEroziyaZnoski Heiken Grant 1991 Lunar sourcebook a user s guide to the moon 1 publ ed Cambridge u a Cambridge Univ Press ISBN 978 0521334440 Keller L P McKay D S 1997 The nature and origin of rims on lunar soil grains Geochimica et Cosmochimica Acta 61 11 2331 2341 Bibcode 1997GeCoA 61 2331K doi 10 1016 S0016 7037 97 00085 9 b cite journal b Nevyadomy parametr month ignaravany davedka Noble Sarah 2007 An experimental approach to understanding the optical effects of space weathering Icarus 192 629 642 Bibcode https ui adsabs harvard edu abs 2007 I car 192 629N 2007 I car 192 629N doi 10 1016 j icarus 2007 07 021 b cite journal b line feed character u bibcode na pazicyi 5 davedka Nevyadomy parametr coauthors ignaravany prapanuecca author davedka Nevyadomy parametr month ignaravany davedka Praverce bibcode length davedka Pieters C M Fischer E M Rode O Basu A 1993 Optical Effects of Space Weathering The Role of the Finest Fraction Journal of Geophysical Research 98 E11 20 817 20 824 Bibcode 1993JGR 9820817P doi 10 1029 93JE02467 ISSN 0148 0227 b cite journal b Praverce znachenne issn davedka Cintala Mark J 1992 Impact Induced Thermal Effects in the Lunar and Mercurian Regoliths Journal of Geophysical Research 97 E1 947 973 doi 10 1029 91JE02207 ISSN 0148 0227 b cite journal b Nevyadomy parametr month ignaravany davedka University of Hawaii Astronomer and Colleagues Find Evidence That Asteroids Change Color as They Age Uzyata z https be wikipedia org w index php title Kasmichnaya eroziya amp oldid 3997803