Гіпатэты́чныя натура́льныя спадаро́жнікі Зямлі́ — нябесныя целы, якія абарочваюцца вакол Зямлі, існаванне якіх меркавалася астраномамі. У цяперашні час агульнапрызнана, што адзіным натуральным спадарожнікам Зямлі з'яўляецца Месяц, аднак здагадкі пра існаванне іншых спадарожнікаў неаднаразова вылучаліся астраномамі, публікаваліся ў папулярных выданнях і апісваліся ў мастацкіх творах.
Спробы выяўлення дадатковых спадарожнікаў неаднаразова прадпрымаліся асобнымі астраномамі на працягу XIX і першай паловы XX стагоддзя. Ні адно з апублікаваных паведамленняў аб выяўленні меркаваных спадарожнікаў не было пацверджана незалежнымі назіраннямі.
У другой палове XX стагоддзя, спачатку ў сувязі з патрэбамі касманаўтыкі, а пасля і для выяўлення аб'ектаў, якія могуць сутыкнуцца з Зямлёй, сталі вясціся сістэматычныя пошукі нябесных цел у калязямной прасторы. Піянерам такіх пошукаў стаў Клайд Уільям Томба, першаадкрывальнік Плутона. У цяперашні час актыўны пошук такіх аб'ектаў вядзецца ў рамках некалькіх праектаў: Spaceguard, LINEAR, NEAT, LONEOS, агляд Каталіна і іншыя. Пастаянных спадарожнікаў ў рамках гэтых праектаў выяўлена не было.
Існуе некалькі калязямных аб'ектаў, якія ў папулярнай літаратуры часам называюць «другімі лунами» або «другімі спадарожнікамі». Па-першае, гэта астэроіды, арбіты якіх знаходзяцца ў рэзанансе з арбітай Зямлі. Квазіспадарожнікі, такія як (3753) Круітні, рухаюцца ў арбітальным рэзанансе з Зямлёй 1:1, але абарочваюцца вакол Сонца. Траянскія астэроіды Зямлі, такія як 2010 TK7, рухаюцца па той жа арбіце, што і Зямля, але перад ёй або пасля яе, у наваколлі пунктаў Лагранжа сістэмы Зямля — Сонца. Па-другое, у пунктах Лагранжа сістэмы Месяц-Зямля, на месяцавай арбіце ў 60° наперадзе і ззаду Месяца, выяўленыя аблокі міжпланетнага пылу, якія атрымалі па прозвішчы які адкрыў іх астранома назву «воблака Кордылевского». Акрамя таго, магчымы захоп Зямлёй часовых спадарожнікаў, арбіта якіх з'яўляецца няўстойлівай. Прыкладам такога спадарожніка з'яўляецца астэроід 2006 RH120.
Літаратура правіць
- Ashbrook J. Other Satellites of Earth(англ.) // Sky and Telescope. — 1954. — Vol. 14. — P. 334.
- Ashbrook J. The Many Moons of Dr Waltemath(англ.) // Sky and Telescope. — 1964. — Vol. 28. — P. 218.
- Bakich M. E. The Cambridge Planetary Handbook. — Cambridge: Cambridge University Press, 2000. — 346 p. — ISBN 9780521632805.
- Corliss W. R. Other moons of the Earth // Mysterious Universe: A handbook of astronomical anomalies. — Sourcebook Project, 1979. — P. 146—157. — ISBN 0-915554-05-4.
- Kragh H. The second moon of the Earth(англ.) // Journal for the History of Astronomy. — 2008. — Т. 39.
- Schlyter P. The Earth’s Second Moon, 1846-present // Nine Planets: A Multimedia Tour of the Solar System: one star, eight planets, and more.