www.wikidata.be-by.nina.az

Вайна за незалежнасць ЗША Вайна за незалежнасць Злучаных Штатаў Амерыкі англ American Revolutionary War альбо American W

Вайна за незалежнасць ЗША

Вайна за незалежнасць Злучаных Штатаў Амерыкі (англ.: American Revolutionary War альбо American War of Independence) вялася паміж 1775 і 1783 гадамі паміж пасяленцамі 13 паўночнаамерыканскіх калоній і Вялікабрытаніяй. Ваенныя дзеянні скончыліся ў 1781 годзе бітвай пры Ёрктаўне, афіцыйна вайна скончылася падпісаннем мірнага пагаднення ў Парыжы 3 верасня 1783 года.

Вайна за незалежнасць ЗША

Гесэнскія наёмнікі на брытанскай службе
Дата 19 красавіка 1775 —3 верасня 1783
Месца Усходняе ўзбярэжжа ЗША, Канада, Атлантычны акіян
Вынік Перамога ЗША
Праціўнікі
Страты
20 000—70 000 40 000—60 000
 Медыяфайлы на Вікісховішчы
  • 5 Зноскі

    • Перад вайной Правіць

    Пасля Сямігадовай (Франка-індзейскай вайны адносіны паміж 13 англійскімі калоніямі і Вялікабрытаніяй пагоршыліся. Брытанскі ўрад прыняў шэраг непапулярных актаў, апратэставаных самакіраваннем калоній. Двойчы ў Бостане адбыліся інцыдэнты звязаныя з пратэстам каланістаў: 5 сакавіка 1770 г. гараджане напалі на брытанскі вайсковы патруль, які адкрыў агонь, і 3 бостанцы былі забіты, потым 5 снежня 1773 г. група змагароў за незалежнасць калоній напала на караблі Ост-Індыйскай кампаніі (Бостанскае чаяпіцце). У адказ урад метраполіі прыняў яшчэ некалькі рэпрэсіўных актаў, а самакіраванне калоній выступіла супраць іх. Каланісты пачалі рыхтавацца да магчымага паўстання, ствараць апалчэнні «мінітмэнаў» і збіраць зброю. Спробы мясцовых англійскіх чыноўнікаў і некаторых рэлігійных груп, напрыклад, квакераў знайсці кампраміс, які б прымірыў калоніі і метраполію, былі праігнараваны брытанскім каралём.

    Пачатак вайны Правіць

    Камандзір англійскай вайсковай часткі Бостана генерал Томас Гейдж атрымаў загад канфіскаваць склад бояпрыпасаў і зброі ў горадзе Канкорд. 19 красавіка 1775 г. яго людзі сустрэлі значную групу мінітмэнаў ля вёскі Лексінгтан. Калі мінітмэны адмовіліся разысціся, англічане адкрылі агонь, забілі 8 і паранілі 10 чалавек. пасля гэтага, атрад дайшоў да Канкорда і знішчыў склад (але мінітмэны паспелі разабраць адтуль зброю раней). Там англійскі атрад падвергся нападу мінітмэнаў, які цягнуўся ўвесь іх шлях да Бостана. Чырвоная ўніформа рабіла салдат лёгкай мішенню, і ў выніку брытанцы страцілі 250 чалавек забітымі і параненымі, а каланісты 93.

    Другі Кантынентальны Кангрэс, які сабраўся ў Філадэльфіі 10 мая 1775 г., аб'явіў вайну Вялікабрытаніі 15 мая 1775 г. і прызначыў кіраўніком апалчэння каланістаў палкоўніка Джорджа Вашынгтона.

    Ход вайны Правіць

    Удзельнікі з абодвух бакоў Правіць

    Брытанія ЗША
    гесенскія найміты армія ЗША
    англічане Францыя з 1778 г.
    канадскія каланісты Іспанія з 1779 г.
    амерыканскія лаялісты Галандыя з 1780 г.
    індзейцы

    Галоўныя падзеі 1775-77 гг. Правіць

    Восень 1775 — зіма 1776 г. Паход арміі Вашынгтона ў Квебек. пасля некаторых поспехаў, войскі Вашынгтона выбіты з Канады.

    Чэрвень 1776 г. брытанскі флот на працягу месяца спрабуе захапіць Чарльзтаўн у Паўднёвай Караліне, але беспаспяхова.

    4 ліпеня 1776 г. Другі Кантынентальны Кангрэс прымае Дэкларацыю незалежнасці 13 англійскіх калоній Паўночнай Амерыкі, якія праз некаторы час сталі новай федэратыўнай дзяржавай - Злучанымі Штатамі Амерыкі.

    Жнівень — лістапад 1776 г. войскі Вашынгтона вядуць баі па абароне г. Нью-Ёрк, церпяць паражэнне і горад застаецца брытанскай ваеннай базай амаль да канца вайны.

    26 снежня 1776 войска Вашынгтона разбівае брытанцаў у Нью Джэрсі ля Трэнтана, а 3 студзеня 1777 г. та жа у бітве ў Прынстане. Пасля гэтага значная частка ЗША пераходзіць пад кантроль Кангрэса.

    У 1777 г. брытанская армія заняла Філадэльфію, і урад ЗША пакінуў горад.

    17 кастрычніка 1777 г. пасля няўдалай спробы ажыццявіць аперацыю па захопу штатаў Нью-Ёрк і Новая Англія брытанскі генерал Бургойн здаўся з арміяй у некалькі тысяч чалавек.

    Падзеі 1778-83 гг. Правіць

    У 1778 г. брытанцы распачалі аперацыю па захопу паўднёвых штатаў ЗША. Вайна на Поўдні хутка ператварылася ў зацяжную.

    У 1778 г. Францыя перайшла ад матэрыяльнай дапамогі паўстанцам да адкрытых марскіх баёў, а у ліпні 1780 высадзіла сухапутную армію на Кантвнент.

    У 1789 г. Іспанія пачала вайну з Брытаніяй за Фларыду. Але іспанцы не падтрымлівалі армію ЗША.

    У 1780 г. Брытанія распачала вайну з Галадныяй, як з гандлёвым партнёрам паўстаўшых амерыканскіх калоній.

    На пачатку 1781 г. брытанскія войскі на чале з Карнуэлісам пацярпелі паражэнне пад Каўпензам ў Паўднёвай Караліне і адступілі на тэрыторыю Вірджыніі. Там яны знаходзіліся ў аблозе, якую ім учынілі французы і амерыканцы.

    Пасля эвакуацыі войскаў Карнуэліса на базу г. Нью Ёрк баі працягваліся летам і восенню 1781 г. 19 кастрычніка 1781 г. ў бітве пры Ёрктаўне Корнуэліс склаў зброю разам з 8000-най арміяй.

    Пасля гэтага стан вайны працягваўся да 3 верасня 1783 г., калі было падпісана парыжскае мірнае пагадненне.

    Гл. таксама Правіць

    Зноскі

    1. An Outline of American History. Published by United States Information Agency, p. 70
    2. An Outline of American History. Published by United States Information Agency, p. 71

    Дадатковая літаратура Правіць

    Вайна за незалежнасць ЗША на Вікісховішчы
    • The American Nation. A history, v. 8—10, N. Y., [1933];
    • Bemis S. F. The diplomacy of the American Revolution, N. Y., 1935;
    • Christopher Ward. The War of The Revolution. Macmillan & Co Ltd (1952). ASIN B000ELP5FA
    • Christopher Ward. The Delaware Continentals 1776—1783 ASIN: B0007ECM0K* Hardy J., The first American Revolution, N. Y., 1937;
    • Don Higginbotham. War of American Independence. ISBN 0-613-99800-6
    • Jensen М., The new nation, A history of the United States during the confederation, 1781—1789, N. Y., 1950;
    • Gipson L., The coming of the revolution. 1763—1775, N. Y., 1954.
    • Morais Н., The struggle for American Freedom, N. Y., 1944;
    • Jensen М., The new nation, A history of the United States during the confederation, 1781—1789, N. Y., 1950;
    • Дзве грамадзянскія вайны амерыканцаў 30 ліпеня 2013. Андрэй Берастоўскі. // ARCHE
    • Андрэй Берастоўскі. Гісторыя ЗША ў апавяданнях і дакументах. Мінск: выдавец А. М. Вараксін, 2019—176 с. ISBN 978-985-7220-59-5
    Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні.
    Дата публікацыі:
    Vajna za nezalezhnasc Zluchanyh Shtatay Ameryki angl American Revolutionary War albo American War of Independence vyalasya pamizh 1775 i 1783 gadami pamizh pasyalencami 13 paynochnaamerykanskih kalonij i Vyalikabrytaniyaj Vaennyya dzeyanni skonchylisya y 1781 godze bitvaj pry Yorktayne aficyjna vajna skonchylasya padpisannem mirnaga pagadnennya y Paryzhy 3 verasnya 1783 goda Vajna za nezalezhnasc ZShAGesenskiya nayomniki na brytanskaj sluzhbeData 19 krasavika 1775 3 verasnya 1783Mesca Ushodnyae yzbyarezhzha ZShA Kanada Atlantychny akiyanVynik Peramoga ZShAPraciyniki ZShA Francyya Ispaniya Respublika Zluchanyh Pravincyj Dobraahvotniki z Rechy Paspalitaj Chakta Brytanskaya imperyya Layalisty Gesen Kasel Shayni Mayami Atava AdzhybveStraty20 000 70 000 40 000 60 000 Medyyafajly na Vikishovishchy Zmest 1 Perad vajnoj 2 Pachatak vajny 3 Hod vajny 3 1 Udzelniki z abodvuh bakoy 3 2 Galoynyya padzei 1775 77 gg 3 3 Padzei 1778 83 gg 4 Gl taksama 5 Znoski 6 Dadatkovaya litaraturaPerad vajnoj PravicPaslya Syamigadovaj Franka indzejskaj vajny adnosiny pamizh 13 anglijskimi kaloniyami i Vyalikabrytaniyaj pagorshylisya Brytanski yrad prynyay sherag nepapulyarnyh aktay apratestavanyh samakiravannem kalonij Dvojchy y Bostane adbylisya incydenty zvyazanyya z pratestam kalanistay 5 sakavika 1770 g garadzhane napali na brytanski vajskovy patrul yaki adkryy agon i 3 bostancy byli zabity potym 5 snezhnya 1773 g grupa zmagaroy za nezalezhnasc kalonij napala na karabli Ost Indyjskaj kampanii Bostanskae chayapicce U adkaz urad metrapolii prynyay yashche nekalki represiynyh aktay a samakiravanne kalonij vystupila suprac ih Kalanisty pachali ryhtavacca da magchymaga paystannya stvarac apalchenni minitmenay i zbirac zbroyu Sproby myascovyh anglijskih chynoynikay i nekatoryh religijnyh grup napryklad kvakeray znajsci kampramis yaki b prymiryy kalonii i metrapoliyu byli praignaravany brytanskim karalyom 1 Pachatak vajny PravicKamandzir anglijskaj vajskovaj chastki Bostana general Tomas Gejdzh atrymay zagad kanfiskavac sklad boyaprypasay i zbroi y goradze Kankord 19 krasavika 1775 g yago lyudzi sustreli znachnuyu grupu minitmenay lya vyoski Leksingtan Kali minitmeny admovilisya razyscisya anglichane adkryli agon zabili 8 i paranili 10 chalavek paslya getaga atrad dajshoy da Kankorda i znishchyy sklad ale minitmeny paspeli razabrac adtul zbroyu ranej Tam anglijski atrad padvergsya napadu minitmenay yaki cyagnuysya yves ih shlyah da Bostana Chyrvonaya yniforma rabila saldat lyogkaj mishennyu i y vyniku brytancy stracili 250 chalavek zabitymi i paranenymi a kalanisty 93 2 Drugi Kantynentalny Kangres yaki sabraysya y Filadelfii 10 maya 1775 g ab yaviy vajnu Vyalikabrytanii 15 maya 1775 g i pryznachyy kiraynikom apalchennya kalanistay palkoynika Dzhordzha Vashyngtona Hod vajny PravicUdzelniki z abodvuh bakoy Pravic Brytaniya ZShAgesenskiya najmity armiya ZShAanglichane Francyya z 1778 g kanadskiya kalanisty Ispaniya z 1779 g amerykanskiya layalisty Galandyya z 1780 g indzejcyGaloynyya padzei 1775 77 gg Pravic Vosen 1775 zima 1776 g Pahod armii Vashyngtona y Kvebek paslya nekatoryh pospehay vojski Vashyngtona vybity z Kanady Cherven 1776 g brytanski flot na pracyagu mesyaca sprabue zahapic Charlztayn u Paydnyovaj Karaline ale bespaspyahova 4 lipenya 1776 g Drugi Kantynentalny Kangres prymae Deklaracyyu nezalezhnasci 13 anglijskih kalonij Paynochnaj Ameryki yakiya praz nekatory chas stali novaj federatyynaj dzyarzhavaj Zluchanymi Shtatami Ameryki Zhniven listapad 1776 g vojski Vashyngtona vyaduc bai pa abarone g Nyu York cerpyac parazhenne i gorad zastaecca brytanskaj vaennaj bazaj amal da kanca vajny 26 snezhnya 1776 vojska Vashyngtona razbivae brytancay u Nyu Dzhersi lya Trentana a 3 studzenya 1777 g ta zha u bitve y Prynstane Paslya getaga znachnaya chastka ZShA perahodzic pad kantrol Kangresa U 1777 g brytanskaya armiya zanyala Filadelfiyu i urad ZShA pakinuy gorad 17 kastrychnika 1777 g paslya nyaydalaj sproby azhyccyavic aperacyyu pa zahopu shtatay Nyu York i Novaya Angliya brytanski general Burgojn zdaysya z armiyaj u nekalki tysyach chalavek Padzei 1778 83 gg Pravic U 1778 g brytancy raspachali aperacyyu pa zahopu paydnyovyh shtatay ZShA Vajna na Poydni hutka peratvarylasya y zacyazhnuyu U 1778 g Francyya perajshla ad materyyalnaj dapamogi paystancam da adkrytyh marskih bayoy a u lipni 1780 vysadzila suhaputnuyu armiyu na Kantvnent U 1789 g Ispaniya pachala vajnu z Brytaniyaj za Flarydu Ale ispancy ne padtrymlivali armiyu ZShA U 1780 g Brytaniya raspachala vajnu z Galadnyyaj yak z gandlyovym partnyoram paystayshyh amerykanskih kalonij Na pachatku 1781 g brytanskiya vojski na chale z Karnuelisam pacyarpeli parazhenne pad Kaypenzam y Paydnyovaj Karaline i adstupili na terytoryyu Virdzhynii Tam yany znahodzilisya y abloze yakuyu im uchynili francuzy i amerykancy Paslya evakuacyi vojskay Karnuelisa na bazu g Nyu York bai pracyagvalisya letam i vosennyu 1781 g 19 kastrychnika 1781 g y bitve pry Yorktayne Kornuelis sklay zbroyu razam z 8000 naj armiyaj Paslya getaga stan vajny pracyagvaysya da 3 verasnya 1783 g kali bylo padpisana paryzhskae mirnae pagadnenne Gl taksama PravicDrugaya vajna za nezalezhnasc ZShA Amerykanskiya layalistyZnoski An Outline of American History Published by United States Information Agency p 70 An Outline of American History Published by United States Information Agency p 71Dadatkovaya litaratura Pravic nbsp Vajna za nezalezhnasc ZShA na VikishovishchyThe American Nation A history v 8 10 N Y 1933 Bemis S F The diplomacy of the American Revolution N Y 1935 Christopher Ward The War of The Revolution Macmillan amp Co Ltd 1952 ASIN B000ELP5FA Christopher Ward The Delaware Continentals 1776 1783 ASIN B0007ECM0K Hardy J The first American Revolution N Y 1937 Don Higginbotham War of American Independence ISBN 0 613 99800 6 Jensen M The new nation A history of the United States during the confederation 1781 1789 N Y 1950 Gipson L The coming of the revolution 1763 1775 N Y 1954 Morais N The struggle for American Freedom N Y 1944 Jensen M The new nation A history of the United States during the confederation 1781 1789 N Y 1950 Dzve gramadzyanskiya vajny amerykancay Arhivavana 30 lipenya 2013 Andrej Berastoyski ARCHE Andrej Berastoyski Gistoryya ZShA y apavyadannyah i dakumentah Minsk vydavec A M Varaksin 2019 176 s ISBN 978 985 7220 59 5 Uzyata z https be wikipedia org w index php title Vajna za nezalezhnasc ZShA amp oldid 4481379