www.wikidata.be-by.nina.az

І 15 знішчальнік пятнаццаты лёгкі манеўраны мянушка Чато ісп Кірпаты 1 савецкі аднаматорны знішчальнік паўтараплан створ

І-15

І-15 «знішчальнік пятнаццаты», «лёгкі манеўраны» (мянушка «Чато» ісп.: «Кірпаты») — савецкі аднаматорны знішчальнік-паўтараплан, створаны ў 1933 годзе ў канструктарскай брыгадзе № 2 ЦКБ-39 пад кіраўніцтвам авіяканструктара Мікалая Палікарпава.

І-15
Тып fighter biplane[d], biplane with 1 tractor-propeller engine[d], паветранае судна і fixed-wing aircraft[d]
Распрацоўшчык Q4502926?
Вытворца Polikarpov[d], Dux Factory[d] і Moscow Aviation Plant № 39[d]
Галоўны канструктар Мікалай Мікалаевіч Палікарпаў
Першы палёт кастрычнік 1933
Пачатак эксплуатацыі 1934
Канец эксплуатацыі 1942
Эксплуатанты Ваенна-паветраныя сілы СССР
Адзінак выраблена 3 313
 Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя самалёта правіць

Распрацаваны ў 1933 годзе. Далейшае развіццё І-5 і І-6 у бок паляпшэння аэрадынамікі. На першых серыйных самалётах ставілі рухавік Wright Cyclone SGR-1820 F-3 намінальнай магутнасцю 630 конскіх сіл. Пазней, у 1934—1936 гадах, усталёўвалі М-22 (ліцэнзійны варыянт Bristol Jupiter). У 1935 годзе самалёт быў прыняты на ўзбраенне ВПС РСЧА. З 1937 года ў вялікую серыю пайшоў І-15 з рухавіком М-25. На той момант самалёт не меў роўных па манеўранасці на гарызанталі, быў устойлівы на ўсіх рэжымах палёту, просты ў пілатаванні. Добра паказаў сябе ў час грамадзянскай вайны ў Іспаніі: зафіксаваныя выпадкі шчаснага вяртання знішчальнікаў на свой аэрадром з 80 прабоінамі. І-15 вёў паспяховую барацьбу з усімі тыпамі тагачасных бамбардзіроўшчыкаў (за выключэннем Ю-52) і не меў роўных праціўнікаў сярод знішчальнікаў (да з’яўлення Ме-109). Менавіта на гэтай мадэлі лётчык Я. М. Сцяпанаў здзейсніў першы ў гісторыі начны паветраны таран.

21 лістапада 1935 года пасля спецыяльнай падрыхтоўкі (максімальнага палягчэння канструкцыі і ўстаноўкі вышыннага рухавіка Wright Cyclone F-54) лётчык У. К. Какінакі перавысіў абсалютны сусветны рэкорд вышыні палёту (на той час), набраўшы 14 575 метраў.

Далейшым развіццём І-15 сталі І-15 біс і І-153.

Вытворчасць правіць

Першы серыйны самалёт быў пабудаваны на заводзе № 39 у сярэдзіне лета 1934 года (№ 33901: 3 — ЦКБ-3, 39 — завод № 39, 01 — 1-я машына). У лістападзе таго ж года першы серыйны самалёт з № 5648 выпусціў і завод № 1.

Завод 1934 год 1935 год 1936 год Разам
Завод № 1 (Масква) 60 273 2 335
Завод № 39 (Масква) 34 15 - 49
Разам 94 288 2 384

Кошт аднаго выраба станам на 1935 год — 120 тыс. руб.

Гэтак жа вытворчасць І-15 было наладжана ў Рэспубліканскай Іспаніі. Нягледзячы на тое, што тэхнічная дакументацыя і чарцяжы на самалёты паступілі яшчэ ў лютым 1937 года, асновай працы прадпрыемстваў стаў рамонт гэтых машын. Першыя 5 адзінак былі сабраны ў жніўні. Да канца года сабрана больш за 40 знішчальнікаў. Усяго ж у Іспаніі да 1938 года выпусцілі 213 І-15 і яшчэ 24 машыны ў студзені 1939 года. Але далёка не ўсе яны былі канчаткова ўкамплектаваны: так, 96 апаратаў, выпушчаных з лістапада 1938 па студзень 1939 года, не былі стоадсоткава забяспечаны ні рухавікамі, ні абсталяваннем.

Апісанне правіць

Канструкцыя змяшаная, дрэва-металічная. Верхняе крыло выканана па схеме «чайка».

Фюзеляж выраблены са сталёвых труб, абцягнутых палатном у хваставой часткі, і закрыты металічнымі панэлямі ў насавой. Спераду на раме ўсталёўваўся рухавік. Кабіна пілота мела дзве адкідныя створкі. Левая створка для зручнасці ўваходу ў самалёт складалася з двух частак, у адкрытым становішчы перагіналася напалову і больш шчыльна прыціскалася да борта. На левым борце меліся дзве падножкі. Хваставое апярэнне суцэльнадзюральнае, абабітае палатном. Шасі з абцякальнікамі. Стойкі шасі абсталёўваліся амартызатарамі, колы мелі тормазы. Звонку і стойкі, і колы зачыняліся кропляпадобнымі абцякальнікамі з дзюраля.

Узбраенне — чатыры 7,62 мм кулямёта ПВ-1 з 3000 патронамі.

Асноўныя мадыфікацыі правіць

  • І-15 (ЦКБ-3) — серыйны, выпушчана 384 адзінкі ў СССР і 230 у Іспанія.
  • І-152 ГК — «вышынная» мадыфікацыя з герметычнай кабінай. Пабудаваны адзін асобнік.
  • І 15 біс — мадэль з прамым верхнім крылом, і рухавіком М-25. Узбраенне — 4х7,62-мм ШКАС. Пабудавана 2408 адзінак.

Баявое прымяненне правіць

Заўвагі правіць

  1. Маслов М. А., 2008 г., стр. 27
  2. Шевченко С. И. Боевое применение советской истребительной авиации во второй половине 1930-х годов. // Военно-исторический журнал. — 2010. — № 2. — С.20-24.
  3. Белокрыс А., 2017, стр. 195
  4. М. Маслов. Боевые "Чайки" Сталина. И-15, И-15бис, И-153. — 2009.
  5. ↑ Шавров В.Б. История констркукций самолетов в СССР 1938-1950 г.г.
  6. В. И. Ежаков. Герои Хасана. М. Воениздат, 1969. стр.52
  7. «За последнюю декаду июня численный состав советской авиагруппировки на Халхин-Голе несколько сократился. В основном это произошло за счет „выбивания“ в воздушных боях морально устаревших И-15бис, доказавших свою неспособность драться на равных с японскими истребителями». Кондратьев, Вячеслав. Халхин-Гол: Война в воздухе. — М.: «Техники — Молодежи», 2002.

Літаратура правіць

  • Белокрыс А. Девятьсот часов неба. Неизвестная история дирижабля «СССР-В6». — М.: Паулсен, 2017. — 512 с. — ISBN 978-5-98797-174-1.
  • Маслов М. А. Боевые «чайки» Сталина. И-15, И-15бис, И-153. — Москва: «Яуза», «Коллекция», ЭКСМО, 2008. — С. 79-129. — 160 с. — 3100 экз. — ISBN 978-5-699-32232-9.
  • Шавров В. Б. История конструкций самолётов в СССР до 1938 г. — 3-е. — М.: Машиностроение, 1985. — 752 с.

Спасылкі правіць

Вікіпедыя, Вікі, кніга, кнігі, бібліятэка, артыкул, чытаць, спампоўваць, бясплатна, бясплатна спампаваць, mp3, відэа, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнак, музыка, песня, фільм, кніга, гульня, гульні.
Дата публікацыі:
I 15 znishchalnik pyatnaccaty lyogki maneyrany myanushka Chato isp Kirpaty 1 savecki adnamatorny znishchalnik paytaraplan stvorany y 1933 godze y kanstruktarskaj brygadze 2 CKB 39 pad kiraynictvam aviyakanstruktara Mikalaya Palikarpava I 15 Typ fighter biplane d biplane with 1 tractor propeller engine d pavetranae sudna i fixed wing aircraft d Raspracoyshchyk Q4502926 Vytvorca Polikarpov d Dux Factory d i Moscow Aviation Plant 39 d Galoyny kanstruktar Mikalaj Mikalaevich Palikarpay Pershy palyot kastrychnik 1933 Pachatak ekspluatacyi 1934 Kanec ekspluatacyi 1942 Ekspluatanty Vaenna pavetranyya sily SSSR Adzinak vyrablena 3 313 Medyyafajly na Vikishovishchy Zmest 1 Gistoryya samalyota 2 Vytvorchasc 3 Apisanne 4 Asnoynyya madyfikacyi 5 Bayavoe prymyanenne 6 Zayvagi 7 Litaratura 8 SpasylkiGistoryya samalyota pravicRaspracavany y 1933 godze Dalejshae razviccyo I 5 i I 6 u bok palyapshennya aeradynamiki Na pershyh seryjnyh samalyotah stavili ruhavik Wright Cyclone SGR 1820 F 3 naminalnaj magutnascyu 630 konskih sil Paznej u 1934 1936 gadah ustalyoyvali M 22 licenzijny varyyant Bristol Jupiter U 1935 godze samalyot byy prynyaty na yzbraenne VPS RSChA Z 1937 goda y vyalikuyu seryyu pajshoy I 15 z ruhavikom M 25 Na toj momant samalyot ne mey roynyh pa maneyranasci na garyzantali byy ustojlivy na ysih rezhymah palyotu prosty y pilatavanni Dobra pakazay syabe y chas gramadzyanskaj vajny y Ispanii zafiksavanyya vypadki shchasnaga vyartannya znishchalnikay na svoj aeradrom z 80 praboinami I 15 vyoy paspyahovuyu baracbu z usimi typami tagachasnyh bambardziroyshchykay za vyklyuchennem Yu 52 i ne mey roynyh praciynikay syarod znishchalnikay da z yaylennya Me 109 Menavita na getaj madeli lyotchyk Ya M Scyapanay zdzejsniy pershy y gistoryi nachny pavetrany taran 2 21 listapada 1935 goda paslya specyyalnaj padryhtoyki maksimalnaga palyagchennya kanstrukcyi i ystanoyki vyshynnaga ruhavika Wright Cyclone F 54 lyotchyk U K Kakinaki peravysiy absalyutny susvetny rekord vyshyni palyotu na toj chas nabrayshy 14 575 metray Dalejshym razviccyom I 15 stali I 15 bis i I 153 Vytvorchasc pravicPershy seryjny samalyot byy pabudavany na zavodze 39 u syaredzine leta 1934 goda 33901 3 CKB 3 39 zavod 39 01 1 ya mashyna U listapadze tago zh goda pershy seryjny samalyot z 5648 vypusciy i zavod 1 Zavod 1934 god 1935 god 1936 god Razam Zavod 1 Maskva 60 273 2 335 Zavod 39 Maskva 34 15 49 Razam 94 288 2 384 Kosht adnago vyraba stanam na 1935 god 120 tys rub 3 Getak zha vytvorchasc I 15 bylo naladzhana y Respublikanskaj Ispanii Nyagledzyachy na toe shto tehnichnaya dakumentacyya i charcyazhy na samalyoty pastupili yashche y lyutym 1937 goda asnovaj pracy pradpryemstvay stay ramont getyh mashyn Pershyya 5 adzinak byli sabrany y zhniyni Da kanca goda sabrana bolsh za 40 znishchalnikay Usyago zh u Ispanii da 1938 goda vypuscili 213 I 15 i yashche 24 mashyny y studzeni 1939 goda Ale dalyoka ne yse yany byli kanchatkova ykamplektavany tak 96 aparatay vypushchanyh z listapada 1938 pa studzen 1939 goda ne byli stoadsotkava zabyaspechany ni ruhavikami ni abstalyavannem 4 Apisanne pravicKanstrukcyya zmyashanaya dreva metalichnaya Verhnyae krylo vykanana pa sheme chajka Fyuzelyazh vyrableny sa stalyovyh trub abcyagnutyh palatnom u hvastavoj chastki i zakryty metalichnymi panelyami y nasavoj Speradu na rame ystalyoyvaysya ruhavik Kabina pilota mela dzve adkidnyya stvorki Levaya stvorka dlya zruchnasci yvahodu y samalyot skladalasya z dvuh chastak u adkrytym stanovishchy peraginalasya napalovu i bolsh shchylna pryciskalasya da borta Na levym borce melisya dzve padnozhki Hvastavoe apyarenne sucelnadzyuralnae ababitae palatnom Shasi z abcyakalnikami Stojki shasi abstalyoyvalisya amartyzatarami koly meli tormazy Zvonku i stojki i koly zachynyalisya kroplyapadobnymi abcyakalnikami z dzyuralya 5 Uzbraenne chatyry 7 62 mm kulyamyota PV 1 z 3000 patronami 5 Asnoynyya madyfikacyi pravicI 15 CKB 3 seryjny vypushchana 384 adzinki y SSSR i 230 u Ispaniya I 152 GK vyshynnaya madyfikacyya z germetychnaj kabinaj Pabudavany adzin asobnik I 15 bis madel z pramym verhnim krylom i ruhavikom M 25 Uzbraenne 4h7 62 mm ShKAS Pabudavana 2408 adzinak Bayavoe prymyanenne pravicGramadzyanskaya vajna y Ispanii Drugaya yapona kitajskaya vajna Hasanskiya bai 6 Bai na Halhin Gole 7 Savecka finlyandskaya vajna 1939 1940 Vyalikaya Ajchynnaya vajna Mangolska kitajski pamezhny kanfliktZayvagi pravic Maslov M A 2008 g str 27 Shevchenko S I Boevoe primenenie sovetskoj istrebitelnoj aviacii vo vtoroj polovine 1930 h godov Voenno istoricheskij zhurnal 2010 2 S 20 24 Belokrys A 2017 str 195 M Maslov Boevye Chajki Stalina I 15 I 15bis I 153 2009 a b Shavrov V B Istoriya konstrkukcij samoletov v SSSR 1938 1950 g g V I Ezhakov Geroi Hasana M Voenizdat 1969 str 52 Za poslednyuyu dekadu iyunya chislennyj sostav sovetskoj aviagruppirovki na Halhin Gole neskolko sokratilsya V osnovnom eto proizoshlo za schet vybivaniya v vozdushnyh boyah moralno ustarevshih I 15bis dokazavshih svoyu nesposobnost dratsya na ravnyh s yaponskimi istrebitelyami Kondratev Vyacheslav Halhin Gol Vojna v vozduhe M Tehniki Molodezhi 2002 Litaratura pravicBelokrys A Devyatsot chasov neba Neizvestnaya istoriya dirizhablya SSSR V6 M Paulsen 2017 512 s ISBN 978 5 98797 174 1 Maslov M A Boevye chajki Stalina I 15 I 15bis I 153 Moskva Yauza Kollekciya EKSMO 2008 S 79 129 160 s 3100 ekz ISBN 978 5 699 32232 9 Shavrov V B Istoriya konstrukcij samolyotov v SSSR do 1938 g 3 e M Mashinostroenie 1985 752 s Spasylki pravicI 15 na sajte Airwar ruArhivavana 17 sakavika 2007 Taktika primeneniya I 15 v IspaniiArhivavana 4 chervenya 2007 Uzyata z https be wikipedia org w index php title I 15 amp oldid 4713023