Вёска (стараж.-слав. въсь) — населены пункт з некалькімі дзесяткамі або сотнямі хат індывідуальнага збудавання, пераважным заняткам жыхароў якога з'яўляецца сельская гаспадарка і промыслы. Асноўнае адрозненне вёскі ад сяла ў кананічнай тапаніміцы — адсутнасць царквы ў вёсцы, што, аднак, не з'яўляецца агульным правілам.
Гісторыя
Першыя вёскі ўзніклі як адасобленыя адзінкі побач з пагостамі і сёламі, аднак яны не з'яўляліся грамадавамі ці вотчыннымі цэнтрамі. Тэрмін «вёска» ў X—XI стст. меў шырокае агульнаславянскае распаўсюджванне (палякі, чэхі, славакі, кашубы, верхнія і ніжнія лужычане, славенцы і іншыя). Этымалагічнае паходжанне слова, аднак, узыходзіць да старажытнаславянскага «весь», што абазначала меру даўжыні. Да ХVI ст. рускімі і ўкраінцамі гэты тэрмін быў страчаны. Слова «вёска» набыла распаўсюджанне на беларускіх землях досыць позна, толькі ў XVII ст., паводле тагачасных інвентароў тэрміны «вёска» і «сяло» ўжываліся ў аднолькавай меры.
Значны ўплыў на развіццё вёсак, як віду паселішчаў, зрабіла рэформа «Устава на валокі» 1557 года, згодна з якой адзінкамі феадальнай павіннасці сталі валокі замест ранейшых службаў (двара ці некалькіх двароў).
Зноскі
- Сабаленка, Э.Р., Гуркоў, У.С., Іваноў, У.М., Супрун, Дз.Д. Беларускае народнае жыллё. Мн., 1973
- Беларусы: У 8 т. Т.2. Дойлідства/ А. І. Лакотка; Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэдкал.: В. К. Бандарчык, М. Ф. Піліпенка, А. І. Лакотка. — Мн.: Тэхналогія, 1997. С. 21
Літаратура
- Беларускае народнае жыллё / [Э. Р. Сабаленка і інш.] ; рэдактар В. К. Бандарчык ; Акадэмія навук БССР, Інстытут мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору. — Мінск: Беларуская навука, 1973. — 125 с. — 2 250 экз.
- Беларусы: У 8 т. Т.2. Дойлідства/ А. І. Лакотка; Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэдкал.: В. К. Бандарчык, М. Ф. Піліпенка, А. І. Лакотка. — Мн.: Тэхналогія, 1997. — 391 с.: шл. ISBN 985-6234-28-X
Гл. таксама
Спасылкі
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Вёска
- Вёска на slounik.org